Polonya’nın başkenti Varşova’da gerçekleştirilen Üç Deniz Girişimi 10. zirvesinin açılışında, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda önemli açıklamalarda bulundu. Duda, girişime yeni üye olarak katılan Karadağ ve Arnavutluk ile stratejik ortak statüsündeki Türkiye ve İspanya’nın da girişimde yer alacağını duyurdu. Bu gelişmeler, Üç Deniz Girişimi için yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.
Polonya Cumhurbaşkanı, bu yılki zirvenin öneminin, Ukrayna ile Rusya arasında Polonya’nın doğusunda süregeldikçe artan savaş ve mevcut jeopolitik koşullar çerçevesinde daha da belirgin hale geldiğini ifade etti. Yeni katılımcıların sağlayacağı katkılarla işbirliğinin daha etkin ve güçlü olacağına inandığını dile getirdi. Bu durum, Üç Deniz Girişimi’nin hedeflerinin gerçekleştirilmesi için büyük bir fırsat teşkil ediyor.
Üç Deniz Girişimi, enerji, ulaştırma ve dijital altyapı alanlarında Avrupa’nın kuzey-güney doğrultusundaki bağlantılarını güçlendirmeyi amaçlamakta. Girişim, 2015 yılında Polonya ve Hırvatistan önderliğinde, Avrupa Birliği’nin desteğiyle kurulmuştu ve başlangıçta 12 Orta ve Doğu Avrupa ülkesini bir araya getirmişti. Bu konsorsiyum, bölgedeki ülkelerin ekonomik işbirliklerini artırmayı ve çeşitli projelerle altyapıyı güçlendirmeyi hedefliyor.
Ulaştırma Bakanı Uraloğlu, Türkiye’yi zirvede temsil edecek
Zirvenin ana oturumu, bugün Varşova’daki tarihi Kraliyet Kalesi’nde devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilecek. Türkiye’yi bu önemli zirvede Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu temsil edecek. Zirveye, 12’si cumhurbaşkanı düzeyinde olmak üzere toplam 23 heyet katılırken, ABD, Japonya ve bazı Arap ülkelerinden temsilcilerin de toplantıya iştirak etmesi bekleniyor. Bu, uluslararası işbirliğinin ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Üç Deniz Girişimi’nin ana hedefleri arasında, Orta ve Doğu Avrupa’da ulaştırma, enerji ve dijital altyapının güçlendirilmesi bulunmakta. Şu anda öncelikli olarak belirlenen 143 proje mevcut. Bu işbirliği platformunun, Baltık, Adriyatik ve Karadeniz arasında konumlanan ülkelerin bu üç deniz aracılığıyla küresel pazarlara erişimini kolaylaştırmayı amaçladığı ifade ediliyor. 2023 yılında Yunanistan da bu girişime katılarak, bölgedeki işbirliğine önemli bir katkı sağlamıştı.
Ortaklığa Türkiye de katılacak
ABD, Japonya, Avrupa Komisyonu ve Almanya, Üç Deniz Girişimi’nin stratejik ortakları arasında yer alıyor. Türkiye ise, girişimin önemli projelerinden biri olan Via Carpatia kara yolu hattında aktif bir şekilde bulunuyor. Bu yol hattı, Litvanya’nın Klaipeda Limanı’ndan başlayarak Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan üzerinden Yunanistan’ın Selanik Limanı’na ve buradan da İstanbul’a kadar uzanmaktadır. Türkiye’nin, bu girişimde alacağı rol, özellikle Karadeniz havzasının güvenliği, savunması ve ekonomik dinamizmi açısından büyük öneme sahip.
Bölgedeki altyapı ihtiyaçlarının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Orta ve Doğu Avrupa’daki ulaşım altyapısının Batı Avrupa’ya kıyasla daha geri olduğu belirtilirken, 2030 yılına kadar ulaşımda 290 milyar avro, enerjide 88 milyar avro ve telekomünikasyonda 160 milyar avro yatırım ihtiyacı olduğu tahmin edilmektedir. Bu durum, Üç Deniz Girişimi’nin daha fazla yatırım çekmesi gerektiğini göstermektedir.
