AA muhabirinin derlediği verilere göre, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayınladığı “Enerji ve Yapay Zeka” başlıklı raporda, enerji sektöründe yapay zeka uygulanmasının yaygınlaşmasının önünde önemli engeller bulunduğu vurgulanıyor. Bu engeller arasında eksik uzmanlık ve yetersiz veri altyapısı gibi faktörler öne çıkıyor. Enerji sektörü, bu bağlamda yapay zeka uygulamalarını hayata geçirmek konusunda sıkıntılar yaşıyor.
Raporda, enerji sektörünün yapay zeka uygulamalarını benimseme zorluğunun önemli nedenlerinden birinin nitelikli insan kaynağı eksikliği olduğu belirtildi. Yetersiz dijital beceri düzeyleri, sektördeki potansiyel verimlilik artışlarının önünde engel teşkil ediyor. Bu beceri eksiklikleri, enerji sistemleri için yapay zeka uygulamaları geliştirilmesini de olumsuz etkiliyor ve bu durum, bina sistemleri ve politika ile planlama süreçlerine kadar yansıyor. Çoğu enerji şirketinde yapay zeka uzmanı bulunduran özel ekipler yok; dolayısıyla dış kaynaklara bağımlılık artıyor. Bu da hizmet içi öğrenim ve uzun vadeli yetkinlik gelişimini kısıtlıyor.
Ayrıca, enerji sektöründe üst düzey yöneticilerin yapay zeka okuryazarlığının düşük olması, bu teknolojilerin stratejik düzeyde etkin kullanımını engelliyor. Yetersiz uzmanlık, 2024 yılı itibarıyla Avrupa’daki büyük şirketler arasında yapay zeka kullanımını kısıtlayan en yaygın nedenlerden biri olarak öne çıkıyor. Avrupa Birliği genelinde gerçekleştirilen 2024 yılına ait kurumsal anketlerde de benzer bulgular ortaya çıkıyor. Rapora göre, AB’de yapay zeka kullanmayan büyük ölçekli şirketlerin yaklaşık yüzde 25’i bunu yapamamalarının sebebinin eksik uzmanlık olduğunu ifade ediyor.
Enerji sektörü, diğer sektörlerle kıyaslandığında yavaş kalıyor
Anket sonuçları, “yüksek maliyet” veya “yapay zeka faydasız” gibi ifadelerin çok daha düşük oranlarda yer bulduğunu gösteriyor. Genel olarak enerji sektörü, diğer endüstrilere kıyasla yapay zeka geçişinde daha yavaş davranıyor. Bunun başlıca nedenleri arasında eksik uzmanlık, yetersiz veri altyapısı ve güvenlik kaygıları yer alıyor. Bu durumun, hem kamu politikaları hem de özel sektör yatırımları ile ele alınması gerektiği vurgulanıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) hesaplamalarına göre, yapay zeka kullanılarak yalnızca bina sektöründe küresel ölçekte yıllık 300 teravatsaat düzeyinde elektrik tasarrufu sağlanabilir. Bu miktar, günümüz verilerine göre Avustralya ve Yeni Zelanda’nın toplam yıllık elektrik üretimine denk bir değer taşıyor.
Ancak bu kazanımların gerçekleştirilmesi için enerji sektöründe yapay zeka farkındalığının artırılması, dijital okuryazarlığın güçlendirilmesi ve veri altyapısının iyileştirilmesi gerekiyor. Ayrıca, dijital güvenlik konusundaki endişelerin de giderilmesi gerektiği belirtiliyor. IEA, enerji sektöründe yapay zekadan daha fazla yarar sağlamak için insan kaynağına yatırım yapılması gerektiğini, ayrıca politika ve düzenleyici çerçevelerin bu teknolojileri destekleyecek şekilde yeniden yapılandırılmasının önemine dikkat çekiyor. Bu bağlamda, kamu ve özel sektör iş birliğinin enerji sistemlerinde dijital dönüşümün hızlanmasında belirleyici bir rol oynayacağı ifade ediliyor.
