Dünya Uyku Derneği, dengeli beslenme ve düzenli egzersizin yanı sıra beden ve zihin sağlığının temel unsurlarından biri olan uykunun önemini vurgulamak için her yıl “Dünya Uyku Günü” etkinliği düzenlemektedir. Bu yıl bahar ekinoksundan önceki Cuma olarak kabul edilen “Dünya Uyku Günü”, 14 Mart 2024 tarihinde kutlanacaktır. 2024 yılının teması ise “Uyku Sağlığını Öncelik Haline Getir” olarak belirlenmiştir.
Anadolu Ajansı muhabirinin elde ettiği bilgilere göre, dünya genelinde uyku sağlığı üzerine pek çok araştırma yapılmakta ve bu çalışmaların verileri dikkate alınmaktadır.
Kaliteli Uyku Ne Anlama Geliyor?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine (CDC) göre, uykuya dalmada zorluk, gece boyunca sık sık uyanma ve sabahları dinlenmemiş hissetme gibi durumlar, düşük uyku kalitesinin işaretleridir. Yüksek uyku kalitesine sahip olmak, bireyleri birçok hastalıktan, kalp rahatsızlıklarından, diyabet, yüksek tansiyon gibi sağlık sorunlarından korurken, trafik kazalarına karşı da bir güvence sağlamaktadır. Sağlıklı ve düzenli uyku, vücutta kiloyu, metabolizmayı, stres düzeylerini ve dikkat seviyelerini dengelemekte büyük bir rol oynamaktadır.
Bireylerin uyku kalitesini artırmak için benimseyebilecekleri bazı alışkanlıklar şunlardır: her gün aynı saatlerde uyumak, serin ve sessiz bir ortamda yatmak, düzenli egzersiz yapmak ve dengeli beslenmektir. Ayrıca, yatmadan en az yarım saat önce elektronik cihazlardan, ağır yiyeceklerden ve kafein tüketiminden kaçınılması gerektiği önerilmektedir.
Ancak dünya genelinde birçok kişi, insomnia (uykusuzluk hastalığı), huzursuz bacak sendromu, narkolepsi (günün belli saatlerinde aniden uykuya dalma) ve uyku apnesi gibi yaygın uyku sorunları nedeniyle kaliteli bir uyku rutini oluşturmakta zorluk yaşamaktadır. Huzursuz bacak sendromu, genellikle gece uyumadan önce bacaklarda rahatsızlık hissi olarak kendini gösterirken, uyku apnesi ise uyku sırasında nefesin kesilmesi, yüksek sesle horlama ve sabahları baş ağrısı gibi sorunlara yol açmaktadır.
Uyku Kalitesi ve Verimlilik Doğru Orantılı
ABD merkezli Ulusal Uyku Vakfı (National Sleep Foundation), Eylül 2024 tarihinde 1,372 yetişkinle uyku alışkanlıkları üzerine bir anket gerçekleştirmiştir. Bu anketin sonuçlarına göre, uyku kalitesi ile gündelik yaşamda çeşitli alanlarda verimlilik arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Katılımcıların %72’si yeterli uyku aldıklarında ruh halleri, iş performansı ve sosyal yaşamlarında genel olarak olumlu etkiler hissettiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, %90’ı kaliteli uykunun işyerindeki üretkenliklerini olumlu yönde etkilediğini, %80’i ise sosyal hayatlarını olumlu etkilediğini dile getirmiştir.
65 yaş üstü katılımcıların %68’i kaliteli uykunun yaşamlarını pozitif anlamda etkilediğini belirtirken, 18 ila 30 yaş grubu genç yetişkinlerde bu oran %77’ye ulaşmaktadır. Bununla birlikte, katılımcıların üçte ikisi uykuya dalmakta güçlük çekerken, %38’i dinlenmiş olarak uyanmadığını ifade etmiş, neredeyse yarısı ise kesintisiz uyuyamadığını belirtmiştir. Yataklarından bir saat önce elektronik cihazlardan uzak kalanların oranı ise sadece %17’dir.
Dünyada Uyku Alışkanlıkları
ABD merkezli tıbbi ekipman üreticisi ResMed, 2024’te 17 farklı ülkeden 36,000 kişiyle yaptığı bir ankette, kaliteli uyku ile üretkenlik arasında bir ilişki olduğunu doğrulamıştır. Tayland’daki katılımcı
