Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre, HIV (İnsanı Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) bağışıklık hücrelerine zarar vererek bağışıklık sistemini zayıflatmakta ve tedavi edilmediği takdirde AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) ilerlemesine neden olmaktadır. Ancak erken tanı ve tedavi ile HIV kontrol altına alınabilmekte ve bireyler uzun yıllar sağlıklı bir yaşam sürdürme şansına sahip olmaktadır.
HIV, temel olarak korunmasız cinsel ilişki, enfekte kan ve kan ürünleri, sterilize edilmemiş cerrahi malzemelerin veya enjektörlerin ortak kullanımı ile bulaşmaktadır. Ayrıca HIV pozitif annelerden bebeklere gebelik, doğum ya da emzirme sırasında da geçiş riski bulunmaktadır.
HIV pozitif gebelerde, hamilelik süresince verilen tedavi yöntemleri, sezaryen doğum ve emzirmenin engellenmesi gibi önlemlerle bebeğe bulaşma riski önemli ölçüde azaltılabilmektedir. Dolayısıyla, HIV ile yaşayan kişilerin düzenli takip ve tedavi süreçlerinin devamlılığı sağlanmalıdır.
Henüz enfeksiyonu tamamen ortadan kaldıran bir tedavi bulunmamakla birlikte, mevcut tedavi yöntemleri virüsün çoğalmasını kontrol altına alarak bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve AIDS’e ilerleme riskini engellemektedir. Bu noktada tedaviye erken başlanması büyük önem taşımaktadır.
Ücretsiz HIV Testleri Yaygınlaşıyor
Türk Sağlık Bakanlığı, HIV pozitif bireylerin toplumda karşılaştığı ön yargıları azaltmak ve HIV/AIDS ile mücadelede farkındalığı artırmak amacıyla çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Erken tanı ve tedavi için HIV enfeksiyonu, Sağlık Bakanlığı’na bağlı tüm sağlık kuruluşlarında gerçekleştirilen testlerle teşhis edilebilmektedir. Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki testler ise ücretsiz olarak uygulanmaktadır.
Hızlı HIV testlerinin sonuçları bir saat içinde alınırken, ELISA testi genellikle 24 saat içerisinde sonuçlandırılmakta, HIV RNA testleri ise 10 gün içinde sonuçlanmaktadır. Testlerin yapılabilmesi için Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden randevu alınması gerekmektedir.
Gönüllü Danışmanlık Test Merkezlerinde Randevu Alma Zorunluluğu Bulunmuyor
Türkiye’de HIV/AIDS yeni vaka sayılarını ve hastalığa bağlı ölümleri azaltmak amacıyla, gizlilik esaslarına uygun olarak Sağlık Bakanlığı desteğiyle Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezlerinde (GDTM) de ücretsiz testler yapılmaktadır. Bu merkezler, HIV/AIDS açısından risk altında bulunan grupların yanı sıra, HIV/AIDS konusunda şüphe taşıyan tüm bireylere danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Test sonucu pozitif çıkan bireyler, tanı ve tedavi için uygun merkezlere yönlendirilmektedir. GDTM’lerde randevu alma zorunluluğu bulunmamakta, bu durum bireylerin daha hızlı ve kolay bir şekilde hizmet almasını sağlamaktadır.
HIV ve AIDS testinin ücretsiz yapılabildiği Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri, Ankara ve İstanbul’da ikişer tane, Mersin, İzmir ve Bursa’da ise birer tane bulunmaktadır. Bu merkezlerin sayısının artırılması planlanmakta ve bu yıl hizmete girenlerle birlikte mevcut 7 olan Gönüllü Danışmanlık Merkezlerinin sayısının yıl sonunda 10’a çıkarılması hedeflenmektedir.
