Donald Trump, 13-16 Mayıs 2023 tarihlerinde Orta Doğu’ya yaptığı ziyaret sırasında dünya genelinde dikkatleri üzerine çeken bir dizi ülke ziyaretinde bulundu. Sırasıyla Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) gezerek, iş dünyasından siyasete geçiş sürecindeki ilişkilerini güçlü bir şekilde pekiştirmeyi amaçladı. Ziyaretinin ana gündem maddelerini yatırım, silah ve savunma anlaşmaları oluşturdu.
Trump, üç günlük turu sonunda ülkesine yaklaşık 3,2 trilyon dolar değerinde anlaşmalarla döneceğini duyurdu. Ziyaretin bir parçası olarak, Türk hükümetinin ev sahipliğinde İstanbul’da, Rusya-Ukrayna savaşı için gerçekleştirilen barış müzakereleri dikkatle izlendi. Trump, bu savaşın sona ermesi için çaba gösterdiklerini ve en kısa sürede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşme yapacaklarını belirtti.
Suudi Arabistan Ziyareti
Trump’ın Orta Doğu turundaki ilk durağı Suudi Arabistan’dı. Riyad’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından karşılanan Trump, ilişkilerinin “harika” olduğunu ifade etti. Saudi Arabistan’da yaptığı görüşmelerde, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bin Selman’ın talebi ile ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımlarının kaldırılacağını duyurdu.
Burada dikkat çeken bir diğer olay ise, Türkiye’nin yeni Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile gerçekleştirdiği görüşme oldu. Bu görüşmede Erdoğan’ın telefonla katılması, uluslararası ilişkilerdeki stratejik işbirliklerine ışık tuttu. Trump, Şara hakkındaki değerlendirmesinde onu “genç, karizmatik ve güçlü” olarak tanımladı, geçmişinin zorlayıcı olduğunu vurguladı. Trump, Suudi Arabistan ile yapılan anlaşmaların toplam değerinin yaklaşık 600 milyar dolar olduğunu bildirdi.
Katar Ziyareti ve Anlaşmalar
Orta Doğu turunun ikinci durağı olan Katar’da Trump, yaklaşık 1.2 trilyon dolarlık yatırım anlaşmasına imza attı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, anlaşmaların savunma, havacılık ve enerji gibi birçok alanda hızlı bir büyüme sağlayacağı belirtildi. Trump, Katar’ın ABD’den 42 milyar dolarlık askeri alım yapacağını ve el-Udeyd hava üssünü geliştirmek için 10 milyar dolar yatırım yapacağını açıkladı.
Katar ile ABD arasında, ayrıca Katar Havayolları’na Boeing ve GE Aerospace motorları için toplam değerinin 243,5 milyar doları aşan anlaşmalar imzalanması dikkati çekti. Trump’a, Katar tarafından yaklaşık 400 milyon dolarlık değeri olan bir Boeing 747-8 uçağı hediye edildi.
Birleşik Arap Emirlikleri Ziyareti
Trump’ın Orta Doğu turundaki son durak Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Burada BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed Al Nahyan tarafından yüzlerce kişinin katılımıyla karşılanan Trump, buradan da yaklaşık 1,4 trilyon dolar değerinde anlaşmalarla ayrıldı. İki ülke arasında savunma sanayi, enerji ve yapay zeka gibi birçok alanı kapsayan ve on yıllık bir sürede geçerli olan yatırım taahhütleri içeren anlaşmalar imzalandı.
Trump, BAE ziyaretinin ardından ABD’ye dönüş yolculuğuna başladı. Eğitim, savunma ve enerji gibi konuların gündeme geldiği bu ziyaretler, Trump’ın uluslararası diplomasi alanındaki aktif rolünü güçlendirirken, Orta Doğu ile olan ilişkilere de yeni bir yön kazandırmayı hedefliyor.
