Tarım ürünleri piyasasında gözlemlenen fiyat değişimleri üzerine Bayraktar, nisan ayı üretici market fiyatları ve girdi maliyetlerindeki dalgalanmalara dair kapsamlı bir açıklama yaptı. Bu dönemde, üretici ve market fiyatları arasında meydana gelen en büyük fark, yüzde 256 ile havuçta kaydedildi. Bunu takip eden ürünler arasında marul yüzde 230, kuru soğan yüzde 222, kuru fasulye yüzde 219 ve nohut ise yüzde 216’lık bir farkla yer aldı.
Bayraktar, nisan ayında marketlerde 39 farklı ürünün 28’inde fiyat artışı yaşandığını, 11’inde ise fiyat azalışı görüldüğünü belirtti. Verdiği bilgilere göre, markette en fazla fiyat artışı yüzde 43 ile karnabaharda görüldü. Karnabaharı izleyen diğer artış oranları ise havuçta yüzde 28, maydanozda yüzde 22, limonda yüzde 20 ve marulda yüzde 17 oldu. Diğer yandan, en fazla fiyat düşüşü yaşanan ürün ise yüzde 36 ile salatalık oldu. Salatalıktaki fiyat gerilemeleri, patlıcanda yüzde 30, domateste yüzde 28, sivri biberde yüzde 22 ve kabakta ise yüzde 12 oranlarıyla devam etti.
Üretici fiyatları nezdinde ise 31 üründen 8’inde fiyat artışı, 17’sinde ise fiyat düşüşü gözlemlendi. Bayraktar, en yüksek fiyat düşüşünü yüzde 59 ile salatalıkta yaşandığını kaydedince, bu gerilemeyi yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41,5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivri biber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon takip etti. Diğer yandan, üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 100 ile kuru kayısıda gerçekleşti. Kuru kayısını yüzde 33 ile fındık ve yüzde 31 ile elma izledi.
Üreticideki Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
Bayraktar, özellikle kayısıda yaşanan zirai don olayının, üretici fiyatlarını artırdığını belirtti. Kayısı üreticisi, ürün talebinin artmasının yanı sıra, ürünün az kalması nedeniyle bu fiyat artışının üretici gelirine olumlu yansıyamadığını vurguladı. Ayrıca, nisan ayındaki sıcak hava koşullarının, ürünlerin verimliliğini artırarak salatalık, patlıcan, sivri biber ve domates gibi ürünlerin arzını çoğalttığını kaydetti. Bu durumda, hammadde fazlalıkları nedeniyle üretici fiyatlarının düşmesine neden oldu.
Kuru soğan konusunda ise, Çukurova’da ekim alanlarının artması ve soğuk havaların etkisiyle bu yıl yüksek rekolte beklentisi öne çıktı. Dolayısıyla, ilk hasat döneminde kilosu 18-20 lira civarında olan kuru soğan fiyatının 7-8 lira seviyelerine kadar düştüğü bildirildi. İç Anadolu Bölgesi’nde ise depolardaki üreticiye ait kuru soğan miktarının oldukça azaldığı ve sezonun kapandığı belirtildi.
Bayraktar, ayrıca fındık fiyatlarının da zirai don nedeniyle arttığını, buna karşın Antep fıstığı fiyatlarının kuraklık sebebiyle düştüğünü ifade etti. Gıda fiyatlarının dalgalanması, tüketiciler üzerinde de etkiler yaratmaya devam ederken, üretim süreçlerinin sürdürülebilirliği ve girdi maliyetlerinin dengeye oturması adına çeşitli önlemler alınması gerektiği vurgulandı.
