Amerika Birleşik Devletleri’nde açıklanan makroekonomik veriler ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimine gitmesiyle birlikte, geçen haftaki risk iştahındaki artış yeni haftaya da yansıdı.
Uzmanlar, ABD ve Çin ekonomilerinin durumu ile Orta Doğu’dan kaynaklanan jeopolitik risklerin, küresel piyasalardaki yönü üzerinde kayda değer bir etkiye sahip olduğunu belirtiyor.
Eldeki veriler, ABD ekonomisinin “yumuşak iniş” yapacağına dair beklentilerin sürdüğünü gösterirken; şirket bilançolarındaki artış, hisse senetleri ve sektörler arasında daha fazla dalgalanma yaratıyor.
Dünyanın farklı bölgelerinden maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarının, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantısı için bu hafta Washington’da toplanacağı belirtiliyor. Analistler, bu toplantıdan gelecek bilgilerin de piyasalara yön verebileceğine dikkat çekiyor.
Makroekonomik veriler açısından, ABD’de eylül ayında inşaatına başlanan yeni konut sayısında yüzde 0,5’lik bir azalma gözlemlendi. Ayrıca, bu ay verilen inşaat ruhsatı sayısında da aylık bazda yüzde 2,9’luk bir gerileme yaşandı.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları dikkatle izlenirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, enflasyonun hedef yüzde 2’nin altında kalmasını sağlamak için faiz oranlarını düşürme konusunda temkinli davranacağını açıkladı.
Bostic, enflasyonun hedefe dönmesi gerektiğine işaret ederek, “Yeterince uzun süre kısıtlayıcı olamadığımız için enflasyonun inmeyi bıraktığı bir seviye görmek istemiyorum. Bu sebeple sabırlı olacağım ve veri setinin enflasyon ve istihdamla ilgili nasıl bir gelişme gösterdiğini gözlemleyeceğim.” dedi.
Bostic, Fed’in faiz oranının 2025’in sonuna yaklaşırken muhtemelen yüzde 3-3,5 aralığında olacağını ifade etti.
Kurumsal düzeyde, beklentilerin üzerinde net kar açıklayan Netflix’in hisse senetleri yüzde 11’in üzerinde bir değer artışı yaşadı.
Piyasalardaki fiyatlamalara bakıldığında, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) önümüzdeki ay faiz oranlarını 25 baz puan azaltacağına kesin gözüyle bakılıyor. Yıl sonuna kadar yapılacak iki toplantıda toplam 50 baz puanlık bir indirim öngörülüyor.
Tahvil piyasalarında dalgalanma düşük seviyelerde sürerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu anda yüzde 4,08 civarında işlem görmekte. Dolar endeksi de haftaya 103,5 seviyesinden başladı.
Altının ons fiyatı ise, merkez bankalarının faiz indirimlerine devam edeceğine dair beklentiler ve jeopolitik risklerin etkisiyle yükseliş göstererek yeni haftada rekorunu 2 bin 732,9 dolara taşıdı. Diğer yandan, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliklerin artmasıyla gümüş fiyatı ons başına 34,11 dolara çıkarak, Kasım 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi kaydetti.
Brent petrolün varil fiyatı, Cuma günü yüzde 1,8’lik bir düşüşle 72,9 dolardan kapanırken, bugün yüzde 0,4’lük bir artışla 73,2 dolar seviyelerinde işlem görüyor.
Bitcoin’in fiyatı, ABD’deki başkanlık seçimlerinde Donald Trump’ın bazı kilit eyaletlerdeki anketlerde önde görünmesiyle birlikte 69 bin 485 dolara çıkarak, Temmuz ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü. Ardından, 69 bin 100 doların üzerinde dengelendi.
New York Borsası’nda, Cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,09, S&P 500 endeksi yüzde 0,40 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,63 oranında değer kazandı.
Dow Jones ve S&P 500 endeksleri, kapanış rekorlarını kırdı. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya yukarı yönlü bir başlangıç yaptı.
Avrupa borsalarında ise, Cuma günü İngiltere dışında pozitif bir seyir gözlemlendi.
Bölgede yayımlanan verilere göre, İngiltere’de eylül ayında perakende satışlar, beklentilerin üzerinde yüzde 0,3 artış gösterdi. Beklenti, perakende satışların yüzde 0,3 azalacağı yönündeydi.
Avro Bölgesi’nde ağustos ayındaki inşaat üretimi, önceki aya göre yüzde 0,1 artış kaydetti.
Cuma günü açıklanan ECB Profesyonel Tahminciler Anketi’ne katılan uzmanlar, gelecek yıl Avro Bölgesi’nde ekonomik büyüme beklentilerini aşağı yönde güncellediler.
Bu doğrultuda, Avro Bölgesi’nde yıllık harmonize enflasyon bu yıl için yüzde 2,4, 2025 ve 2026 yılları içinse yüzde 1,9 olarak öngörüldü. Üçüncü çeyreğe dair anket sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, son çeyrek için enflasyon tahmininde değişiklik olmazken, gelecek yıla yönelik tahminde 0,1 puanlık bir aşağı revizyon dikkat çekti.
Analistler, bölgedeki enflasyonun ECB’nin hedeflediği seviyeye düşeceği konusunda artan bir güven olduğunu belirtirken, ekonomik aktivitelerdeki durgunluk işaretlerinin devam ettiğini vurguladı.
Bu gelişmelerle, Cuma günü Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,38, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,39 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,47 değer kazanırken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya sınırlı bir artışla başladı.
Asya pazarında, Çin’in kredi faiz oranlarını düşürmesinin olumlu etkileriyle birlikte yeni haftaya, Hong Kong dışında alım yönlü bir seyirle geçiliyor.
Çin’de, kurumsal krediler ve konut kredileri için uygulanan referans faiz oranlarında (LPR) 25 baz puanlık bir indirim yapıldığı açıklandı. 1 yıllık kredi faizi yüzde 3,35’ten yüzde 3,1’e, 5 yıllık kredi faizi ise yüzde 3,85’ten yüzde 3,6’ya çekildi.
Bu faiz kararıyla, gayrimenkul sektöründeki daralmayı desteklemek ve kredi piyasasını canlandırmak, ayrıca bireyler ve işletmelerin mali yükünü hafifletmek hedefleniyor.
Uzmanlar, bu kararın gelecekteki teşvikler konusunda iyimser bir hava oluşturduğunu da ifade etti.
Kredi faiz oranlarının beklenen aralıklar içinde düşürüldüğünü ve bunun sürpriz olmadığını belirten analistler, bu durumun Çin başta olmak üzere Asya piyasalarında risk iştahını artırabileceğini kaydetti.
Ayrıca, Japon yeni, Pazar günü gerçekleştirilecek Japonya parlamento seçimleri öncesinde haftanın ilk işlem gününde dolara karşı değer kazandı. Anket sonuçları, Liberal Demokrat Parti ve koalisyon ortağı Komeito’nun parlamentoda gerekli olan 233 sandalyeyi kaybetme ihtimalinin olduğunu gösteriyor.
Bu gelişmelerle birlikte, dolar/yen paritesi yüzde 0,2’lik bir düşüşle 149,2 seviyelerinde işlem görüyor.
Kapanış saatine yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7 artış gösterirken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 değer kaybetti.
Yurt içinde ise Cuma günü satış baskısı altında kalan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 2,32 azalarak 8.793,61 puanla kapandı.
Dolar/TL, Cuma günü yüzde 0,4’lük bir artışla 34,2589’dan gün sona erdi. Bugün ise bankalararası piyasada önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 34,2787 seviyesinden işlem görmekte.
Uzmanlar, bugünkü veri gündeminin yurt içinde sakin olacağını, yurt dışında ise Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve ABD’de öncü göstergeler endeksinin takip edileceğini belirtti. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.710 ve 8.500 puanın destek, 9.000 ve 9.100 seviyelerinin ise direnç olarak öne çıktığı ifade edildi.
Piyasalarda bugün izlenecek veriler ise şöyledir:
09.00 Almanya, eylül ayı ÜFE
10.00 Türkiye, ağustos ayı yurt dışı ÜFE
17.00 ABD, eylül ayı öncü göstergeler endeksi
