Erciyes Üniversitesi’nin ev sahipliğinde gerçekleşen 5. Uluslararası Aşı Bilimi Kongresi için Kayseri’de bulunan Yeşilbağ, AA muhabirine kuduz hastalığının, insanlık tarihi boyunca bilinen en eski zoonoz hastalıklardan biri olduğunu ifade etti.
Kuduz hastalığına yakalanan kişilerin neredeyse tamamının yaşamını yitirdiğini belirten Yeşilbağ, bu sebeple acilen tedavi edilmesinin önemini vurguladı.
Yeşilbağ, Türkiye’nin kuduz konusunda yüksek risk taşıyan ülkeler arasında yer aldığını belirterek, kuduzun birçok hayvan türü tarafından taşındığını aktardı.
Yarasalar, yırtıcı memeliler ile evcil kedi ve köpeklerin kuduz taşıyıcıları arasında bulunduğunu söyleyen Yeşilbağ, “Bu grupta köpeklerin en büyük rolü oynadığını belirtmek gerekir. İnsanlarda görülen vakaların yüzde 99’undan fazlası köpeklerle bağlantılıdır. Ülkemizde her yıl yaklaşık 450 bin kuduz riski taşıyan temas vakası meydana geliyor ve bu sayı sürekli artış göstermektedir. Bu artışın başlıca sebeplerinden biri, insan ve hayvan etkileşimlerinin artmasıdır. Ayrıca köpek popülasyonunun da bu durumu etkilediğini söyleyebiliriz.” dedi.
Hayvanlar için üretilen kuduz aşısı ihraç ediliyor
Yeşilbağ, Türkiye’de kuduz hastalığına yakalanan bireylere, dünya genelinde bilimsel olarak en güncel tedavi yöntemlerinin uygulandığını dile getirdi.
Kuduz hastalığında kullanılacak aşının yerli üretiminin önemine vurgu yapan Yeşilbağ, şunları belirtti:
“Türkiye, kuduz aşısı üretmeye başlayan ilk ülkeler arasında yer alıyor. Tarihimiz oldukça köklü, ancak zamanla teknolojiye ayak uydurmada zorluklar yaşandığı için ülkemizde kuduz aşısı üretimi duraksadı. Şu anda özel sektör ve üniversitelerin işbirliği ile yaptığımız çalışmalar sayesinde hayvanlar için kuduz aşısının geliştirilmesi ve üretimi konusunda araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yeniden başlattık. Mevcut durumda ürettiğimiz aşı, yurtdışına ihraç ediliyor. Türkiye’de lisanslama süreçleri için de bazı çalışmalar tamamlanma aşamasına geldi.”
İnsana yönelik kuduz aşısında klinik öncesi çalışmalara başlandı
Yeşilbağ, hayvanlar için yaklaşık 2 milyon doz, insanlar için ise 1,5 milyondan fazla kuduz aşısının ithal edildiğini vurguladı.
İnsana yönelik yerli kuduz aşısı üzerine yürütülen çalışmaların devam ettiğini aktaran Yeşilbağ, şu bilgileri paylaştı:
“Farklı özel sektör kuruluşları tarafından çeşitli araştırmalar gerçekleştirilmektedir. Adıyaman’da faaliyet gösteren ve hayvan sağlığı alanında daha önce projeler yürütmüş, insan sağlığı üzerine de çalışmalar yapmış bir özel sektör kuruluşuyla yerli insan kuduz aşısı geliştirmek amacıyla bir proje yürütüyoruz. Proje şu an tamamlanma aşamasında. Burada temel amacımız, bu aşının araştırma ve geliştirme aşamalarını yani preklinik süreçlerini gerçekleştirmekti. Mevcut insan kaynaklarımız ve altyapımız ile bu hedefe ulaşabileceğimizi gösterdik. Şu anda preklinik aşamadayız.”
