Kovid-19’a karşı TURKOVAC aşısını üreten ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı için aşı geliştiren Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Özdarendeli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, KKKA’nın hyalomma türü keneler aracılığıyla insanlara geçen mevsimsel bir hastalık olduğunu ifade etti.
Özdarendeli, iklim değişiklikleri ve hastalığın yayılmasında etkili kene türlerinin farklı coğrafyalarda ortaya çıkmasıyla birlikte hastalığın geniş bir alana yayıldığına vurgu yaptı.
Konakçı olarak adlandırılan hayvanların iklimsel değişikliklerin etkisiyle yeni bölgelere taşındığını belirten Özdarendeli, bu durumun kenelerin yeni alanlara yayılmasına yol açtığını açıkladı.
Özdarendeli, “Sadece ülkemizde değil, Rusya, İran, Yunanistan, Bulgaristan ve İspanya’da ölümler yaşandığını biliyoruz. İklim değişikliklerinin etkisiyle hastalık Avrupa’ya doğru yayılıyor; Afrika’da ise zaten mevcut. Dünya Sağlık Örgütü’nün önemli 9 patojeninden biri olarak nitelendiriliyor, zira ne aşısı ne de etkin bir tedavisi mevcut. Bu durum, yalnızca Türkiye’nin değil, tüm dünyanın sorunu. Eğer böyle bir aşı geliştirilirse, insanlık için büyük bir katkı sağlayacaktır.” şeklinde konuştu.
KKKA Aşısı Üzerine Yürütülen Çalışmalar
KKKA aşısı üzerinde uzun yıllardır çalışmalar yürüttüklerini hatırlatan Özdarendeli, bu süreçte Kovid-19 pandemisinin araştırmalara sekte vurduğuna değindi.
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) desteğiyle KKKA aşısı geliştirme çalışmalarına devam ettiklerini belirten Özdarendeli, şu şekilde ekledi:
“Klinik öncesi aşamanın sonuna yaklaşmış durumdayız. Pandemi nedeniyle çalışmalarımız bir süre duraklama devresine girdi; yaklaşık 1,5 yıl önce yeniden başlayarak şu anda aktif bir şekilde çalışmalarımız sürüyor. TÜSEB’in desteklediği bir projemiz var ki, bu proje bizim ve özel bir şirketin ortaklığında yürütülüyor. Projenin klinik aşamaya geçmesini önümüzdeki bir yıl içerisinde umuyorum. Birçok veri topladık; toksikoloji testleri yapılmalı ve birkaç deney daha tamamlanmalı. Bu projeye uzun yıllarımızı verdik ve Faz-1 aşamasına geçmeyi hedefliyoruz.”
KKKA ile mücadele kapsamında inaktif aşı tasarımı üzerine yaklaşık 6 yıl önce Faz-1 aşamasına gelindiğini, ancak daha etkili sonuçlar veren ve üretimi inaktif virüs veya bakterilere göre daha kolay olan rekombinant aşı için yeni bir araştırmanın başlatıldığını ifade etti. Devam eden yeni aşının klinik öncesi verilerinin, inaktif aşı ile kıyaslandığında daha yüksek ve olumlu sonuçlar sunduğu açıklamaları yapıldı.
