5. Uluslararası Aşı Bilimi Kongresi vesilesiyle Kayseri’de bulunan Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nün Müdürü, Gen Tedavisi Araştırma Laboratuvarı yöneticisi ve Tıbbı Onkoloji Bilim Dalı öğretim üyesi Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1992 yılından bu yana kanserle ilgili çalışmalarda bulunduğunu belirtti.
Hekimlik kariyerinin başlangıcında, tanı koydukları hastaların yaklaşık yüzde 60’ını kanser nedeniyle kaybettiklerini paylaşan Akbulut, 2000’li yılların başında kanser tedavisinde önemli ilerlemeler kaydedildiğine dikkat çekti.
Akbulut, halk arasında “akıllı ilaçlar” olarak adlandırılan hedefe yönelik tedavi yöntemleri ve bağışıklık sistemini harekete geçiren immünoterapilerin uygulanmaya başlandığını hatırlattı.
Fotoğraf: Esma Küçükşahin/AA
Akbulut, günümüzde kanser tedavisindeki başarı oranında yirmi yıl öncesine kıyasla yaklaşık yüzde 10’luk bir artış yaşandığını belirtti. “Dünya genelinde ortalama oran yüzde 45’ten yüzde 55’e yükseldi; bazı ülkelerde ise yüzde 60 seviyelerine ulaştı. Ancak bu durumdan bakıldığında hala yüzde 40’lık önemli bir başarısızlık oranı mevcut. Bu, özellikle ileri evredeki kanser hastaları için geçerli. Erken teşhis edilen kanser türleri, tedavi edilme bakımından daha olumlu sonuçlar veriyor.” şeklinde konuştu.
Yeni tedavi yöntemleri ile başarı oranının yeterli seviyeye ulaşmadığını kaydeden Akbulut, şöyle devam etti:
“Son 15-20 yılda yaklaşık yüzde 10’luk bir başarı artışı sağlandı ancak bu oranda sabit kaldık, daha yukarı çıkmak mümkün olmuyor. Bu nedenle yeni ve daha etkin tedavi alternatiflerine ihtiyaç var. Virüs ve gen tedavileri, bu konuda önemli bir seçenek sunuyor. Yapılan klinik araştırmalar, mevcut tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen kanser hastalarında bile yüzde 50’lere varan başarı oranlarını ortaya koymakta. Viral vektör aşıları ile ileri evre kanser tedavisinde 2035 itibarıyla başarı oranının yüzde 55’ten yüzde 65-70’lere yükselebileceği öngörülüyor.”
Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nde Kanser Aşısı Geliştirme Süreci
Akbulut, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nde ekipleriyle birlikte geliştirdikleri dört viral vektör aşı tedavi adayının mevcut olduğunu bildirdi.
Çalışmalara dair bilgi veren Akbulut, “Bu aşı adaylarından biri Faz-1 klinik aşamasında ve üretimi sürüyor. Önümüzdeki yıl Faz-1 klinik çalışmasına start vermeyi planlıyoruz. Yurt dışında benzer örneklerde olduğu gibi vektörümüzün kanser tedavi başarısına yüzde 15 katkıda bulunmasını bekliyoruz çünkü hayvan deneylerinde elde ettiğimiz sonuçlar son derece olumlu.” diye ekledi.
“Gelecek Kanser Tedavisinde Viral Vektörler Öne Çıkacak”
Dünya genelinde onaylanmış iki kanser aşısından birinin cilt kanserinde, diğerinin ise mesane tümörlerinde kullanıldığını belirten Akbulut, biri uçuk virüsü diğeri ise adenovirüs ile yapılan bir tedavi olduğunu ifade etti.
Bu tedavi yöntemlerinin maliyetinin yüksek olduğunu vurgulayan Akbulut, “Cilt kanserinde kullanılan vektörün maliyeti, piyasada mevcut ilaçların yaklaşık on katıdır. Bu nedenle Türkiye’de hastalarımıza uygulama imkânımız olmadı, ancak özellikle ABD’de bu tedavi kullanılıyor. Ülke olarak, bu alanda yatırım yapmamız gerekli, çünkü gelecekteki kanser tedavisi bu viral vektörlerde yatıyor. Şimdiden buna hazırlıklı olmamız ve üretim tesislerimizi buna göre yapılandırmamız lazım; çünkü on yıl sonra bu ilaçların yurtdışından temin edilmesi sağlık bütçemizde büyük kayıplara neden olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Son on yıl içinde popülerlik kazanan immünoterapilerin damardan verilen antikorların yan etkileri nedeniyle hastaların yüzde 1-2’sinde ölüm riski yaratabileceğini dile getiren Akbulut, üzerinde çalıştıkları viral vektörlerin böyle bir riski taşımadığını vurguladı. “Kemoterapiye göre çok daha basit. Yan etkisi en az olan ilaçlar bildiğimiz vitaminler ve kısmi olarak antibiyotiklerdir. Bu viral vektörler ise yan etki potansiyeli açısından antibiyotik ve vitaminler arasında değerlendirilebilir. Bu nedenle oldukça güvenilir tedavi seçenekleri sunulmakta. Bu tedavi yöntemleri piyasaya girdiğinde hastalarımız oldukça şanslı olacak; ışın ve kemoterapinin korkutucu etkisi kesinlikle hissedilmeyecek.” şeklinde konuştu.
