Aziz Yuhanna Katedrali: İzmir’in Tarihi ve Dini Mirası
Aziz Yuhanna Katedrali veya aziz Yuhanna Bazilikası, Türkiye’nin İzmir şehrinde yer alan ve İzmir Katolik Başpiskoposluğu’nun merkezi olarak işlev gören bir Katolik katedralidir. AD. 1. yüzyılda on iki havariden biri olan Yuhanna adına inşa edilmiştir ve Vahiy Kitabı’nda belirtilen Yedi Kilise arasından günümüzde ayakta kalan tek kilisedir. Bu katedral, başta Hristiyan topluluğu olmak üzere birçok dinî ve tarihî figür için önemli bir merkez olmasının yanı sıra, aynı zamanda Türkiye’deki en büyük ve en önemli Katolik tapınağıdır.
İzmir Hristiyan Topluluğu, dünyanın en eski cemaatleri arasında yer alır. Mevcut Başepiskoposluk bölgesinde Pavlus, Barnaba, Luka, Timoteyus, Yuhanna ve Filipos gibi önemli isimler, İncil’in müjdelerini yaymışlardır. Bu topraklarda, Havarilerden Yuhanna’nın Efes’te yaşamış olduğu ve burada vefat ettiği kabul edilmektedir. Gelenek, Aziz Yuhanna’yı İzmir Kilisesi’nin kurucusu olarak görmektedir. Vahiy Kitabı’nda, İsa’nın Yuhanna aracılığıyla Küçük Asya’nın Yedi Kilisesi’ne yazdığı mektuplar, Yuhanna ile İzmir Hristiyan Topluluğu arasındaki bağı gösterir.
17. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında burada bir Havarisel Vekillik makamı oluşturulmuştur. 1818 yılında Papa 7. Pius, Apostolatus officium adlı kararname ile İzmir Başepiskoposluğu’nu yeniden kurmuştur. O dönemde, Katolik topluluğun bu yeni döneme geçebilmesi için bir katedral inşasına ihtiyacı bulunmaktaydı. Bu nedenle, Başepiskoposluk makamını savunan bu katedral, Latince “cathedra” (kürsü) terimiyle anılmaya başlanmıştır.
1857 yılında, İzmirli Başepiskopos Antonio Mussabini, katedralin inşası için gereken arsayı satın aldı. Ayrıca, Osmanlı Sultanı Abdülaziz’le yakın dostluk kurması sayesinde inşaat izni almayı başardı. Sultan, inşaat için 11.000 altın lira bağışladı. Ancak, Mons. Mussabini vefat ettikten sonra, katedralin inşaatı yeni Başepiskopos Vincenzo Spaccapietra tarafından tekrar başlatıldı. 25 Kasım 1862’de katedralin temel teşkilatı için ilk taş yerleştirilmiştir. İnşaat süreçleri 12 yıl sürmüş ve hayırseverlerin katkılarıyla tamamlanmıştır. Katedral, 14 Haziran 1874 tarihinde Mons. Spaccapietra tarafından kutsanmıştır.
Katedralin sol ön kısmında yer alan Kutsal Efkaristiya Şapeli’nin altında, İzmir’in bazı Başepiskoposları’nın mezarları bulunmaktadır. Bu mezarlar arasında Monsenyör Mussabini ve Monsenyör Spaccapietra gibi önemli dini figürler yer almaktadır. 1965 yılında, Katedral, Episkopos Joseph Descuffi tarafından Amerika Birleşik Devletleri’ne bağlı askerlere kiraya verilmiştir. Son elli yıl boyunca, Katedral, kiracı Amerikan askeri cemaati tarafından kullanılmıştır. Ancak 2013 yılında İzmir Başepiskoposu Mons. Ruggero Franceschini, kiralama
