İzmir, Ege Bölgesi’nin gözde şehirlerinden biri olarak, denizi ve havasıyla ziyaretçilerine huzur sunmayı vaat ediyor. Ancak bu güzel şehir, jeolojik açıdan tehlikeli bir yapıya da sahip; zira aktif fay hatları üzerinde bulunmakta. 30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki deprem sonucunda, İzmir 117 can kaybı yaşadı ve fay hatlarıyla ilgili tehdit bir kez daha gündeme geldi. Peki, gelecekte bir deprem yaşanma olasılığı ne seviyede? Bilimsel verilere ve istatistiklere dayanarak, İzmir’in fay hatlarını detaylı incelemeye aldık; uzmanların uyarılarını ve olası senaryoları derledik. Bu yazı, okuyucular için hem bilgilendirici hem de düşündürücü bir rehber olacak.
İzmir’in Fay Haritası: 12 Aktif Tehdit
İzmir, Batı Anadolu Fay Sistemi’nin merkezinde yer alıyor ve şehir çevresinde 12’den fazla aktif fay hattı bulunmakta. Bu fay hatlarının uzunlukları 12 km ile 70 km arasında değişkenlik gösteriyor. Jeolog Prof. Dr. Naci Görür’ün ifadesiyle, “İzmir’de 7’nin üzerinde deprem üretebilecek kapasiteli faylar mevcuttur.” Aşağıda en kritik fay hatlarının listesi bulunmaktadır:
- İzmir Fay Zonu (İFZ): Kent merkezinin güneyinden geçen, 20 km ve 18 km’lik iki segmentten oluşan bu fay, D-B uzanımlı ve normal fay karakterine sahiptir. En fazla 6.8 büyüklüğünde deprem üretebilir.
- Tuzla Fayı: 40-50 km uzunluğunda olup KKD-GGB doğrultuludur; 6.5-7.0 büyüklüğünde depremler üretebildiği bilinmektedir.
- Seferihisar Fayı: 2020 depreminin kaynağı olan bu fay, 25-30 km uzunluğunda ve 7.0 büyüklüğü potansiyeline sahiptir.
- Gülbahçe ve Çeşme Fayları: 20-30 km arasında değişen uzunluklarıyla, 6.5-6.8 büyüklüğünde depremlere neden olabilir.
Bu faylar tarihi kayıtlara göre, aletsel dönemde (1900 sonrası) genellikle 5.5-6.5 büyüklüğünde depremleri üretmiştir, fakat tarihsel veriler, bu fayların 7’yi aşan sarsıntılar çıkartabileceğini göstermektedir.
İstatistikler Ne Diyor?
Kandilli Rasathanesi ve AFAD’ın verilerine göre, İzmir ve çevresinde son 100 yılda 6.0 ve üzeri büyüklükte toplam 5 büyük deprem meydana gelmiştir:
- 1928 Torbalı Depremi: 6.5 büyüklüğünde olup 50 can kaybına neden olmuştur.
- 1939 Dikili Depremi: 6.6 büyüklüğünde, 60 can kaybıyla sonuçlanmıştır.
- 1970 Gediz Depremi: 7.2 büyüklüğündedir ve yakın bölgeleri etkilemiştir.
- 1992 Seferihisar Depremi:
