İzmir’in tarihi siluetinin değerli bir unsuru olarak öne çıkan Hisar Camii, 16. yüzyıldan beri şehrin çeşitli kültürel ve dini hayatına entegre olmuş ender yapılardandır. Osmanlı dönemine ait izleri taşırken, aynı zamanda İzmir halkının kültürel mirasının ifadesi olarak bilinir. Restorasyon çalışmalarının ardından, sadece bir ibadet yeri olmanın ötesinde, ziyaretçiler için önemli bir kültürel dinamizme dönüşmüştür.
Hisar Camii’nin ismi, bir dönem İzmir’in liman ağzında yer alan hisardan gelmektedir. Caminin inşa kitabesi ne yazık ki günümüze kadar ulaşmamış olsa da bazı kaynaklara göre, 1591-1592 yılları arasında Molla Yakup tarafından inşa edildiği öne sürülmektedir. Ayrıca, ünlü gezgin Evliya Çelebi’nin 1671 yılında gerçekleştirdiği İzmir seyahati sırasında caminin kitabesinden bahsetmesi, bu yapının tarihi ve kültürel önemini net bir şekilde ortaya koymaktadır. 1817 yılında kaleme aldığı eserde Oikonomos, Hisar Camii’nin bir Latin kilisesinden dönüştürüldüğüne dair bilgiler sunmaktadır.
Mimarisi bakımından Hisar Camii
Hisar Camii, dönemin Osmanlı mimarisinin tipik özelliklerini yansıtır. Cami, tek şerefeli bir minare ve büyük bir kubbe ile dikkat çekmektedir. Bu kubbe, sekiz fil ayağı üzerinde yükseklik kazanır ve dış avluda yer alan iki şadırvan, 19. yüzyıldan kalma yapılar olarak caminin çevresindeki peyzajın önemli bir parçasını oluşturur.
İbadethaneye kültürel dokunuş
Hisar Camii’nin kültürel zenginliğine katkıda bulunan önemli şahsiyetlerden biri, caminin imam-hatipliğini üstlenmiş olan ve Türk musikisinin büyük bestekârlarından sayılan Mehmet Rakım Elkutlu’dur. Elkutlu’nun buradaki katkıları, hem caminin hem de İzmir’in kültürel dokusu açısından son derece kıymetli olmuştur.
Hisar Camii’nin yeniden doğuşu
İzmir’deki sık depremler, Hisar Camii’nin yapısal bakımının gerçekleştirilmesine neden olmuştur. 19. yüzyılda meydana gelen büyük depremler sonrası cami sık sık onarıma tabi tutulmuştur. Özellikle 1927 yılında yaşanan büyük deprem sonrasında caminin minaresi yıkılmış, İzmir’in o dönemki Valisi Kazım Paşa tarafından yeniden inşa edilmiştir. Sonraki yıllarda yaşanan depremler, caminin restorasyon ihtiyacını sürekli kılarken, 2003 yılında meydana gelen deprem sonrasında yapılan onarımlar caminin yapısal güvenliğini artırmıştır. En kapsamlı restorasyon çalışmaları ise 2017 yılında başlamış ve 2019’da tamamlanmıştır.
Hisar Camii nerede, nasıl gidilir?
Hisar Camii’ne ulaşmak için öncelikle Konak Meydanı’na gitmelisiniz. Konak Saat Kulesi’nden birkaç dakikalık yürüyüş mesafesinde yer alan cami, kolayca ulaşılabilecek bir noktadadır. Bölgeden geçen ESHOT otobüs hatları arasında; 35-Ballıkuyu – Konak, 121-Mavişehir Aktarma Merkezi – Konak, 202-Cumhuriyet Meydanı – Havalimanı, 253-H. Pınar Metro 2 – Konak gibi hatlar bulunmaktadır. Ayrıca tramvay ile Konak Tramvayı’na binerek Konak İs
