Hasan Tahsin: Ulusal Direnişin Sembolü
Hasan Tahsin Recep, gerçek adıyla Osman Nevres, 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’e çıkartma yapan Yunan Efzon Alayı’na ilk kurşunu sıkarak Türk direnişini başlatan önemli bir figür, yazar ve gazetecidir. Bu cesur eylemi, onu Türk ulusunun sembolik bir kahramanı haline getirmiştir.
1888 yılında Selanik’te doğan Hasan Tahsin, ilköğrenimine burada başladı ve Selanik Feyziye Mektebini bitirdi. Eğitim hayatının devamında İttihat ve Terakki’ye katılarak Paris Sorbonne Üniversitesi’nde Siyasal Bilimler okumaya burslu olarak gitti. Bu dönemde Teşkilat-ı Mahsusa’da görev aldı ve Bükreş’te İngilizlere suikast düzenlemesi sonucu 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1916 yılında İstanbul’a döndüğünde, kendisi gibi gazeteci olan Hasan Tahsin’i anmak için bu ismi benimseyerek kariyerine yön verdi. Eğitimini tamamlamamış olmasına rağmen gazetecilik alanında kendini geliştirmiş ve tanınmış bir isim haline gelmiştir. 1918 yılında İzmir’e yerleşmeyi seçmiş ve burada Hukuk-u Beşer gazetesini yayımlamaya başlamıştır.
Hasan Tahsin, Yunan işgaline karşı duruş sergileyerek Redd-i İlhak Cemiyeti’nin kurucularından biri olmuştur. 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’i işgal eden Yunan askerlerine karşı ateş açarak direnişi başlatmış, ancak bu kahramanlık uğruna hayatını kaybetmiştir. İlk ateşi açmasının ardından çoğu kişi onu unutmuş ve ismi, İzmir’in işgali ile ilgili çalışmaların dışında kalmıştır.
Yıllar sonra, 1971 yılında İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Hasan Tahsin’in cesur eylemini anmak için yeniden onun adını gündeme getirmiştir. Bu amaçla İzmir’de bulunduğu yerde bir heykel dikilmiş ve “Anıt Adam” olarak anılmaya başlanmıştır. Ayrıca, her yıl Hasan Tahsin adına Şehit Gazeteci Hasan Tahsin Gazetecilik ve Gazetecilik Teşvik Yarışması düzenlenmektedir. Bu yarışma, Türkiye’de basın-yayın organları tarafından düzenlenen en eski yarışmalar arasında yer alır.
15 Mayıs 1919 sabahı, İzmir’deki işler, Türkler için kaygı dolu, Ortodoks Rumlar için ise sevinçle doluydu. Hasan Tahsin, bu karmaşa içinde cesur bir şekilde mücadelesini sürdürmüştür. Maşatlık Mitingi’nin önemli figürlerinden biri olarak, işgale karşı duyduğu tepkiyi cesurca ifade etmiştir. 15 Mayıs gecesi, Türkler uykusuz kalırken, sabah saatlerinde İzmirli vatandaşlar Kordonboyu ve Konak Meydanı’nda bir araya gelmişlerdi. Yunan birliklerinin İzmir’e girişi sırasında Hasan Tahsin’in ateş açması, işgalin en kanlı olaylarından birine dönüşmüştür.
Yunan müfrezesine açtığı ateş sonucunda, Hasan Tahsin ve birçok kişi hayatını kaybetmiştir. O gün İzmir’de 2.000’e kadar kişinin şehit olduğu, Hasan Tahsin’in cesedinin Kordonboyu’nda bulunarak parçalandığı gözlenmiştir. Hasan Tahsin, Bolşevik düşünceleri ile bilinen bir Teşkilat-ı Mahsusa üyesi ve gazeteci olarak, ulusal mücadelenin cesur bir figürü olmuştur.
1972 yılında İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Türk milletinin hafızasındaki yerini güçlendirmek amacıyla Hasan Tahsin’in heykelini yaptırmak istemiştir. 15 Mayıs 1974 tarihinde Konak Meydanı’nda açılan “Hasan Tahsin ve İlk Kurşun Anıtı,” o günün anısını yaşatmak için önemli bir yere sahiptir. Heykel, yüksek bir podyum üzerinde granit bir kaideye yerleştirilmiş
