17 Kasım 2024 tarihinde, zorunlu askere alınmalarını protesto amacıyla akşam saatlerinde Bney Brak kentindeki Zeev Jabotinsky Caddesi’nde toplanan Harediler, otobüslerin önüne oturarak trafiği kapattı. Göstericilere, atlı ve yaya polislerin müdahale etmesi sonucunda olaylar geniş bir boyut kazandı.
Haredi topluluğunun gösteri süresince, birbirlerine kenetlenerek oturma eylemi yapmaları, polis ile göstericiler arasında arbede yaşanmasına yol açtı. Protestocular, zorunlu askerlik uygulamasını kabul etmeyeceklerini belirtirken, polis ise eyleme müdahale ederek dağıtma çabasında bulundu. Bu sırada, protesto eden Haredi gençlerden biri, “Bizi rahat bırakın. Dinimizi yaşayalım. Bizi dinsiz olmaya zorlamayın. Nokta!” ifadelerini kullanarak durumu açıkladı.
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, 7 bin Ultra-Ortodoks Yahudi’nin (Haredi) askere çağrılmasını onayladı
• Harediler, Bney Brak kentinde toplanarak askere gitmeyi reddetti ve kararı protesto etti
• İsrail güvenlik güçleri, protestoculara müdahale ederek eylemi… pic.twitter.com/iD0ONDAeMq— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) November 17, 2024
Göstericilerden biri olan Haim, “Hapse gideceğiz, ancak askere gitmeyeceğiz.” diyerek, durumlarının ciddiyetini dile getirdi. Önceki gün İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordunun 7 bin Haredi’yi askere alma kararını onaylamıştı. Harediler, uzun zamandır zorunlu askere alınmalara karşı sık sık protesto düzenliyor.
Harediler, İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor
İsrail’de yaşayan Harediler, dini inançları gereği askerlik yapmayı reddeden bir topluluk olarak biliniyor ve nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor. 9 milyonluk ülke nüfusunun büyük bir kısmı, Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yerleşik olarak yaşamaktadır. Haredi toplumunun, diğer din ve siyasi gruplarla karşıtlıklarının yanı sıra, laik Yahudilerle de önemli görüş ayrılıkları mevcuttur.
2022 yılında gerçekleşen 1 Kasım seçimlerinden zaferle çıkan Likud lideri Binyamin Netanyahu’nun koalisyon yapısı, aşırı sağcı partiler ve Ultra Ortodoks Şas ile Birleşik Tevrat Yahudilik partilerini kapsamaktadır. Bu yapının içinde yer alan Haredi partiler, Tevrat eğitiminin temel bir hak olarak kabul edilmesine yönelik yasaları yürürlüğe geçirme çabası içindedir. Böylelikle kendilerini askerlikten muaf kılacak yasal güvence sağlama peşindedirler.
İsrail’de hem kadınlar hem de erkekler için zorunlu askerlik hizmet süresi 3 yıldır. Ancak Ultra Ortodoks Harediler, 26 yaşına kadar Tevrat kurslarına (Yeşiva) devam etmeleri halinde askerlikten muafiyet sağlayabilmektedirler. Bu durum, Haredilerin dinî inançlarını ve yaşam tarzlarını koruma çabalarıyla doğrudan ilişkilidir ve toplumun kabul ettiği bu durumu daha da gerilerek sürdürmektedir.
