Uluslararası Robotik Federasyonu (IFR) raporlarına göre, 2022 yılında 3 milyon 904 bin olan aktif endüstriyel robot sayısı 2023’te 4 milyon 282 bine çıkmıştır.
Dünya genelinde yeni kurulan endüstriyel robot sayısı, 2022’de 552 bin 946 adetle rekor düzeye ulaşırken, geçen yıl bu rakam 541 bin 302 olarak kaydedilmiştir. Her ne kadar bir azalma yaşansa da, 2023 yılındaki toplam robot kurulum sayısı tarihin en yüksek ikinci seviyesinde gerçekleşmiştir.
Bu yıl için veriler, yeni robot sayısının 541 bin civarında kalmasını ve faaliyetteki toplam robot sayısının 4,8 milyonun üzerine çıkmasını öngörüyor. 2027 yılı itibarıyla ise 602 bin yeni endüstriyel robotun faaliyete geçmesi beklenmektedir.
Bölgesel dağılıma bakıldığında, geçen yıl devreye alınan robotların %70’i Asya’da, %17’si Avrupa’da ve %10’u Amerika’da yer aldığını göstermektedir.
Dünyanın üretim merkezi konumundaki Çin, 2023 yılında 276 bin 300 adetlik yıllık kurulumla sanayi robotları pazarında liderliğini sürdürmektedir.
Mevcut durumda faaliyet gösteren endüstriyel robotların %80’inin otomotiv, elektronik, metal ve makine sektörlerinde kullanıldığı ifade edilmektedir.
IFR’nın verilerine göre, Türkiye’de geçen yıl yeni kurulan robot sayısı bir önceki yıla göre %15 artarak 4 bin 429’a yükseldi. Türkiye’deki aktif endüstriyel robot sayısı ise yine geçen yıl %16 artışla 26 bin 413’ü buldu. Türkiye, dünya genelinde en fazla robot stoku olan 16. ülkedir.
Türkiye’deki robot yoğunluğu, imalat sektöründe 10 bin çalışana 43 robot ile hâlâ düşük seviyelerde kalmaktadır.
IFR, teknolojik gelişmeler doğrultusunda üretken yapay zekanın ve robotların performansının artırılmasının robot talebini tetikleyeceğini belirtirken, demografik değişimlerin işgücü eksikliğine yol açarak robot ihtiyacını artıracağını öngörüyor.
Teknolojik yeniliklerin hızlı yayılımı, ekonomik ve sosyal sorunları da gündeme getirmekte ve bu sorunların başında robotların insan istihdamını nasıl etkileyeceği tartışmaları yer almaktadır.
Robotların fabrikalarda vergi ödeyen insanlara alternatif olmasının, devletlerin vergi gelirlerini düşürmesi ve bunun sonucunda ülkelerin ekonomileri üzerinde olumsuz etkiler yaratması beklenmektedir.
Ayrıca, yapay zekanın iş gücünde daha fazla yer almasıyla birlikte, yüksek maaşlı, nitelikli çalışanlar ile düşük maaşlı işgücü arasında genişleyen bir ücret farkının ortaya çıkması da öngörülüyor.
“Dünya genelindeki fabrikalarda çalışan robot sayısında bir artış kaydedildi”
IFR Genel Sekreteri Susanne Bieller, AA muhabirine yaptığı açıklamalarda dünya genelindeki fabrikalarda çalışan robot sayısında yeni bir artış yaşandığını belirtti.
Geçtiğimiz yıl yeni kurulan endüstriyel robot sayısında küçük bir azalma görülse de, bu durumun esasen Çin pazarındaki düşüşten kaynaklandığını ifade eden Bieller, “Çin’de kurulan yeni endüstriyel robot sayısı geçen yıl %5 azaldı. Çin, global pazarda toplam kurulumların %51’ini oluşturuyor. Çin’de %5, dünya çapında ise yalnızca %2 oranında bir gerileme yaşandı; bu da pazar açısından umut verici bir durum.” dedi.
Bieller, Avrupa’daki yeni endüstriyel robot sayısında ise geçen yıl bir büyüme kaydedildiğini ve şirketlerin bazı yatırımlarını ertelemesinin bu büyüme üzerinde etkili olduğunu vurguladı.
Son zamanlarda yapay zekadaki gelişmelerin endüstriyel robotlar üzerindeki etkisini değerlendiren Bieller, “Hangi robotların yapay zeka kullandığı tam olarak bilinmiyor. Yapay zeka, robotların çevreye tepki verme, çevreyi algılama ve duygusal tepkiler verme yeteneklerini geliştiriyor. Üretken yapay zeka ile robot yapmanın, kullanıcıların robotları daha kolay kullanabilmesine imkân tanıyacağını düşünüyorum.” şeklinde bilgi sundu.
“Türkiye örnek teşkil ediyor”
Türkiye’de 2023 yılında kurulan yeni endüstriyel robot sayısının, bir önceki yıla göre %15 artış gösterdiğini belirten Bieller, “Son beş yılda Türkiye’deki uzun vadeli büyüme yıllık ortalama %14 olarak gerçekleşti. Robot teknolojileriyle kaliteli ürünler üreterek, bunları tekrar ihraç etmenin Türkiye’ye önemli bir zenginlik kazandırabileceğini görmekteyiz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin yüksek kaliteli ürünler ihraç ettiğini vurgulayan Bieller, “Avrupa pazarına yakın olduğu için çeşitli yabancı firmalar üretim tesislerinde yatırım yapmak üzere Türkiye’yi tercih ediyor. Ayrıca döviz kuru nedeniyle Türkiye oldukça cazip bir yatırım yeri. Bu durum, istihdamı artırarak beraberinde iş imkanları sunuyor. Yatırımlar, ülkeye zenginlik katıyor ve kesinlikle faydalı. Bu kaynaklar daha fazla üretime yönlendirilerek kullanılabilir. Genel itibarıyla bu durumun uzun vadeli etkileri olacaktır.” dedi.
“İnsan işlerinin daha üst düzeye çıkması sağlanıyor”
Bieller, robotların insan iş gücünün yerini almadığını, aksine insanların gerçekleştirmekte zorlandığı görevlerde rol aldıklarını belirterek, “Robotlar makinelerdir ve sadece insan çalışanları desteklemektedirler. Robotların hissiyatı yoktur, bu da onların insanların yapması zor veya hoşlanmadığı tehlikeli ve sıkıcı işlere yönelmesine sebep olmaktadır. Dolayısıyla, bunlar otomatikleşmeye uygun işlerin bir parçasıdır ve kaybolan işler değil, insanların hangi görevleri nasıl üstleneceği konusundaki değişikliklerin sonucudur. İnsan iş gücü, genellikle daha karmaşık ve daha değerli işler üstleneceği için, bu durum uzun vadede muhtemelen daha yüksek maaşlara yol açacaktır.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Gençlere, “dünya genelinde sürekli değişen ve heyecan verici” bir alan olan robotik eğitimine yönelmelerini öneren Bieller, “Eğer robot programcısı iseniz asla işsiz kalmazsınız. Çünkü her zaman otomatikleştirme potansiyeli vardır. Üretim alanında daha fazla robot programcısına ve mühendise ihtiyaç duyulmaktadır. Eğer teknoloji ilginizi çekiyorsa, robotik alanı mutlaka değerlendirmenizi tavsiye ediyorum. Burada üretim süreçlerinin işleyişi konusunda bilgi edinirken, bunun yanında gerekli programlama becerilerini de kazanmış oluyorsunuz. Bu durum, çalışmak için son derece heyecan verici bir ortam oluşturuyor.” diye ekledi.
