Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, Türkiye’nin derin bir ekonomik kriz içinde olduğunu vurgulayarak, vatandaşların borç yükünün her geçen gün arttığına dikkat çekti. Zeybek, 28 Mart – 4 Nisan haftasında bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının 49,7 milyar lira artarak toplamda 4 trilyon 329 milyar liraya ulaşmasını ifade etti. Bu durum, mevcut ekonomik durumu ve vatandaşa olan etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
Kredi Faizlerinin Arttığı Dönem
Gökan Zeybek, kredi faizlerinin yükselmesine rağmen borç yükünün azalmadığını, aksine hızla büyüdüğünü belirtti. Ekonomik sıkıntılar yaşayan vatandaşlar, geçimlerini sağlamak için kredi kartlarına ve bireysel kredilere yönelmek zorunda kalıyor. Ancak bu durum, ödeme güçlükleri yaşayan milyonlarca vatandaşın borçlarını ödeyemediği gerçeğini değiştirmiyor. Bankalar, finans kuruluşları ve varlık yönetim şirketleri tarafından takibe alınan kişi sayısı ise 3 milyon 998 bin 602’ye ulaştı. Bu rakam, ödeme zorluğu çeken bireylerin sayısındaki dramatik artışı göstermektedir.
“Halk Battı, Banka Çıktı” Yaklaşımı
CHP’li Zeybek, Türkiye’nin mevcut ekonomik durumunu “Halk battı, banka çıktı” ifadeleriyle özetledi. Vatandaşlar yüksek faiz oranlarına rağmen borçlanmaya zorlanırken, bankalar ise bu süreçte rekor karlara ulaştı. Özellikle batık kredilerden elde edilen faiz gelirleri dikkat çekmektedir. Zeybek’in açıklamasına göre, yılın ilk iki ayında batık kredilerden sağlanan gelir yüzde 181,3 oranında artarak 13 milyar 980 milyon liraya ulaşmıştır. Ayrıca, 19 Mart tarihinden sonra yaşanan ekonomik dalgalanmalar döviz piyasalarında da hissedilmiştir. Bunun sonucunda, hem vatandaşlar hem de şirketler dövize yönelmiş; sadece üç hafta içinde döviz cinsinden mevduatlar 12 milyar dolar artarak toplamda 216 milyar dolara ulaşmıştır.
İşsizlik Artışı ve İstihdam Sorunları
Gökan Zeybek, yılın ilk üç ayında en az 455 bin 574 kişinin işverenleri tarafından işten çıkarıldığını ve bu kişilerin işsizlik ödeneği alabilmek için İşsizlik Sigortası Fonu’na başvurduğunu açıkladı. Bu başvurular, ekonomik daralmanın istihdam üzerindeki olumsuz etkilerini net bir şekilde ortaya koymaktadır. Zeybek’in paylaştığı verilere göre, 2024 yılının ilk üç ayında İşsizlik Sigortası Fonu’ndan toplam 61,5 milyar lira harcama yapılmıştır. Ancak, bu harcamanın yalnızca 21,8 milyar lirası işsiz bireylere yapılan ödemeler ve bu kişiler için yapılan genel sağlık sigortası primi ile damga vergisinden oluşmaktadır. Kalan harcamanın nerelere gittiği ise henüz netlik kazanamamıştır.
Emeklilerin Zor Durumu
Vatandaşların borçlarını ödeyememesi durumu, yalnızca banka verilerine değil, icra dairelerine de yansımaktadır. 1 Ocak – 12 Nisan tarihleri arasında UYAP üzerinden icra dairelerine gelen yeni dosya sayısı 2 milyon 900 bine ulaşmıştır. Bu sayı, bir önceki yıla göre yüzde 4,6 oranında bir artış göstermektedir. Gökan Zeybek, emeklilik yaşındaki vatandaşların da geçim sıkıntısı yaşadığını belirtti. Zeybek’in açıklamasına göre, yaşlılık aylığı alan her altı emekli kişiden biri çalışmak zorunda kalırken, 60 yaş üstü yurttaşların İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı ise 30 bin 367’ye ulaşmıştır. Bu rakam, geçen yılın Mart ayında 28 bin 510 olarak kaydedilmişti. Genel işsiz sayısının düşmesine rağmen, bu yaş grubundaki
