2023 yılında, Çin’in güneyinde, Hainan eyaletinin Lingşui Li Özerk İlçesi kıyısında yer alan su altı veri merkezi, devlet televizyonu CCTV tarafından bildirildiğine göre, yeni bir modül eklenmesiyle birlikte etkin bir şekilde çalışmaya başlamıştır. Bu güncellenmiş sistem, yüksek kapasiteli bir bilgisayar ağı oluşturmuştur.
Kurulan bu ağ, 400 sunucudan oluşmakta olup, toplamda 30 bin adet son model oyun bilgisayarının işlemci gücüne eşdeğerdir. İlginç bir şekilde, bu ağ sıradan bir bilgisayarın bir yıl içinde gerçekleştirebileceği hesaplamaları yalnızca 1 saniyede yapabilme kapasitesine sahiptir.
Bu yüksek kapasiteli sistem, özellikle yapay zeka uygulamaları için büyük ölçekli veri işlemeyi desteklemektedir. Çinli şirketlerden biri olan DeepSeek’in yapay zeka uygulamaları bu sistemi kullanarak saniyede 7 bin sorgu gerçekleştirme yeteneğine sahiptir. Bunun yanı sıra, yapay zeka model eğitimi, sanayi simülasyonları, oyun geliştirme ve deniz araştırmaları gibi alanlarda şu ana kadar 10 şirketin bu su altı bilgisayar ağını kullanmak üzere başvuruda bulunduğu belirtilmiştir.
Su altındaki bu sistem, deniz suyunu doğal bir soğutucu olarak kullanarak karadaki bilgisayar merkezlerine kıyasla büyük enerji tasarrufu sağlamaktadır. Geleneksel yöntemlerle soğutma yapmak, karasal merkezlerde yüksek elektrik tüketimine yol açmakta iken, su altı sistemi bu sorunu en aza indirme potansiyeli taşımaktadır.
Yapay Zeka Rekabetinde Kritik Adım
Yüksek kapasiteli bilgisayar ağları, yapay zeka araştırmaları, eğitimi ve uygulamaları açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle, ABD Başkanı Donald Trump, 22 Ocak’ta yapay zeka altyapısını geliştirmek amacıyla “Stargate” adını verdiği 500 milyar dolarlık özel sektör yatırım projesini duyurmuştur. Bu proje çerçevesinde, ABD’li yapay zeka şirketi OpenAI, Japon yatırım bankası Softbank ve ABD’li teknoloji şirketi Oracle ortaklığında, yapay zeka modellerinin geliştirilmesi için gerekli olan yüksek kapasiteli bilgisayar altyapılarının kurulması hedeflenmektedir.
Çin’in ise, bu duruma karşılık kendi yapay zeka sistemlerini geliştirmek için altyapı yatırımlarını hızlandırması gerekmektedir. Sualtı sistemlerinin, bilgisayar kapasitesini artırırken enerji tasarrufu sağlamak ve iklim hedeflerine ulaşmak açısından verimli olabileceği öngörülmektedir.
Haynan Su Altı Veri Merkezi, Mart 2023’te faaliyete geçmiş olup, bu alanda dünyanın ilk ticari amaçlı projesi olma özelliğini taşımaktadır. Bu tür projelerin artması, gelecekte yapay zeka ve büyük veri alanlarında rekabet üstünlüğü sağlamada kritik bir rol oynayabilir.
