UNAIDS, 1 Aralık Dünya AIDS Günü öncesinde yayımladığı “2024 Dünya AIDS Günü” başlıklı raporunda, AIDS hastalığını 2030 yılına kadar bir halk sağlığı tehdidi olarak sona erdirme hedefine ulaşabileceğini ifade etti. Raporda, “AIDS’i sona erdirmek için doğru yolu izleyin” sloganıyla dikkat çekilen bu hedeflere ulaşmanın, HIV enfeksiyonu ile yaşayan ve risk altında olan bireylerin haklarının korunması ile mümkün olacağına vurgu yapıldı.
Raporda belirtildiği üzere, birçok ülkede HIV enfeksiyonu sayılarında artış gözlemlenmektedir. Şu an dünyada HIV enfeksiyonu ile yaşayan yaklaşık 39,9 milyon kişiden 9,3 milyonu hâlâ hayat kurtarıcı tedaviye erişim sağlayamamaktadır. Geçtiğimiz yıl, AIDS ile ilişkili hastalıklardan 630 bin kişinin hayatını kaybettiği ve dünya genelinde 1,3 milyon yeni HIV vakasının kaydedildiği belirtildi.
2023’te her gün 570 genç kadına HIV enfeksiyonu bulaştı
2023 yılı içerisinde her gün 15 ila 24 yaş grubundaki 570 kadının HIV enfeksiyonuna yakalandığı kaydedilmiştir. Özellikle Doğu ve Güney Afrika’daki en az 22 ülkede, bu yaş grubundaki kadınların HIV ile yaşama olasılığının erkek arkadaşlarına göre 3 kat daha fazla olduğu ifade edildi. Bu durum, genç kadınların HIV ile ilişkili sağlık sorunları yaşamaya daha yatkın olduğunu göstermektedir.
Raporda, marjinalleşmiş toplumlarda “suçlanma” korkusunun, hayat kurtarıcı HIV hizmetlerine erişimi engellediği de vurgulandı. Bu durum, HIV/AIDS ile mücadelede sosyal ve kültürel engellerin dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Bilim dünyasının AIDS hastalığına karşı yeni tedavi yöntemleri geliştirmeye devam ettiğine dikkat çekilen raporda, yılda sadece birkaç kez enjekte edilmesi gereken uzun etkili HIV ilaçlarının fiyatlarının düşürülmesi ve her yerde üretiminin mümkün kılınması için teknolojinin paylaşımının önemine değinildi. Bu adımların, AIDS hastalığının seyrini tersine çevirebileceği ifade edildi.
UNAIDS İcra Direktörü Winnie Byanyima ise raporda yaptığı değerlendirmede, “HIV virüsü ile mücadelede kaydedilen büyük ilerlemeye rağmen insan hakları ihlalleri, dünyanın AIDS’i sona erdirmesini engelliyor.” dedi. Byanyima, sağlık hizmetlerine erişim konusundaki sorunları gündeme getirerek, insanların çeşitli nedenlerle gerekli sağlık hizmetlerine ulaşamadığını belirtti.
Byanyima, “Herkesin sağlığını korumak için, herkesin haklarını korumamız gerekiyor.” ifadesiyle, sağlık hizmetlerine erişim hakkının evrensel bir hak olduğunu vurguladı. Rapor, HIV/AIDS’le mücadelede insan hakları ve toplumsal eşitliğin sağlanmasının önemini bir kez daha ortaya koydu.
