Avrupa Birliği (AB), İsrail Başbakanı Netanyahu‘nun Polonya’da düzenlenecek Auschwitz toplama kampının kurtarılmasıyla ilgili 80. yıl dönümü etkinliklerine katılımıyla ilgili olarak belirsizlik yaşanmaktadır. Bu durumun başlıca sebebi, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkarılan tutuklama emridir. AB, bu tutuklama emrinin uygulanmasının öncelikli olduğunu ifade ederek, Netanyahu’nun etkinliklere katılmasına karşı durmaktadır.
- UCM’nin Netanyahu ve Gallant’ı tutuklama emrini Avrupa ülkelerinin büyük çoğunluğu uygulayacak
- Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı
AB Komisyonunun dış ilişkiler sözcüsü Anouar El Anouni, günlük basın toplantısında Netanyahu’nun söz konusu etkinliğe katılma olasılığı ile ilgili olarak çeşitli açıklamalarda bulundu. El Anouni, “AB, UCM’yi ve Roma Statüsü’nde belirtilen ilkeleri desteklemektedir. Ayrıca mahkemenin bağımsızlığına ve tarafsızlığına saygı duymakla birlikte, uluslararası ceza adaletine karşı olan tutumunu da sürdürmektedir. AB Konseyi, tüm devletleri ilgili tutuklama emirlerinin derhal infazı dahil olmak üzere mahkemeyle tam işbirliği yapmaya çağırmaktadır” şeklinde ifadeler kullandı. Bu açıklamalar, AB’nin kararlılığını ve UCM ile olan güçlü bağlarını ortaya koymaktadır.
El Anouni, tüm AB ülkelerinin Roma Statüsü’ne taraf olduğunu hatırlatarak, mevcut durumda İsrail’den kimin etkinliğe katılacağı hakkında bilgi sahibi olmadığını belirtti. Bu durum, hem tarihsel derinliği olan bir etkinlik için hem de siyasi bağlamda kritik öneme sahip bir durumu ortaya koymaktadır.
Polonya’nın Yaklaşımı
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, hükümetinden Netanyahu’nun Auschwitz’in anma etkinliklerine Gazze’deki savaş suçları nedeniyle tutuklamadan katılmasının sağlanmasını istemişti. Duda’nın bu talebi, siyasi ve diplomatik açıdan önemli bir tartışma başlatmış durumdadır. Diğer yandan, Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Wladyslaw Bartoszewski, Cumhurbaşkanı Duda’nın çağrısından önce yaptığı açıklamada, Netanyahu Polonya’ya gelmesi durumunda, ülkenin UCM’ye karşı yükümlülükleri gereği tutuklanacağını dile getirmiştir.
UCM, Gazze Şeridi’nde işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar sebebiyle 21 Kasım 2024 tarihinde Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmıştı. Bu durum, hem uluslararası hukuk açısından hem de Avrupa’nın içinde bulunduğu siyasi iklim açısından ciddi bir mesele teşkil etmektedir.
Auschwitz toplama kampında tutulanların 27 Ocak 1945’te Kızıl Ordu askerleri tarafından kurtarıldığı tarihi, Holokost’un sembolü olan bu yerin önemini artırmaktadır. Auschwitz, yaklaşık 6 milyon insanın Nazi toplama kamplarında hayatını kaybettiği Yahudi soykırımının trajedilerini simgelerken, sadece Auschwitz kampında yaklaşık 1,1 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Bu durum, Nazi rejiminin en karanlık dönemlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
