Uluslararası Para Fonu (IMF), mevcut finansal koşulların kısa vadeli küresel finansal riskleri düşük tuttuğunu, ancak artmakta olan hassasiyetlerin, ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin yükselmesine bağlı olarak olumsuz şokların artmasına yol açabileceğini belirtti.
IMF, “Rotayı Sabitlemek: Belirsizlik, Yapay Zeka ve Finansal İstikrar” başlıklı Küresel Finansal İstikrar Raporu’nun ekim ayı sürümünü yayınladı.
Raporda, nisan ayından bu yana dünya genelinde ekonomik faaliyetlerin ılımlı bir seyir izlediği ve enflasyonun yavaşladığı ifade edildi.
Büyük merkez bankalarının para politikalarını gevşetme eğiliminde olmalarıyla, finansal koşulların uyumlu kaldığı, gelişen piyasaların dayanıklılığını sürdürdüğü ve varlık fiyatlarındaki dalgalanmanın genel olarak düşük düzeyde olduğu vurgulandı. Ancak, destekleyici finansal koşulların kısa vadeli riskleri azaltmasına karşın, bu durum aynı zamanda gelecekteki finansal istikrarı tehdit eden hassasiyetlerin artmasına neden olabileceği belirtiliyor.
Artan doğrultudaki kırılganlıkların, devam eden askeri çatışmalar ve yeni hükümetlerin belirsiz politikalarının etkisiyle, ekonomik ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle olumsuz şokları artırabileceği vurgulandı.
Belirsizliğin piyasa dalgalanmaları üzerindeki etkisinin negatif bir şekilde arttığı ve bu durumun ayrıca aniden yükselen dalgalanmalara ve sert varlık yeniden fiyatlandırmalarına neden olabileceği ifade edilen raporda, ağustos ayının başındaki piyasa çalkantılarının potansiyel tepkiler hakkında fikir verdiği hatırlatıldı.
– “Yüksek borç seviyeleri küresel bir sorun teşkil etmeye devam ediyor”
Ekonomik belirsizlikteki artışın gelecekte ekonomik büyüme, varlık fiyatları ve bankaların kredi büyümesi üzerinde aşağı yönlü riskler oluşturabileceğine dikkat çekilirken, belirsizlikteki artışın, küresel finansal kriz dönemindeki sıçramalarla benzer etkilere yol açarak, yıllık küresel gayrisafi yurt içi hasıla büyümesini 1,2 puan geriletebileceği ifade edildi.
Bu etkinin, makro finansal hassasiyetlerin yüksek olduğu veya piyasa dalgalanmalarının belirsizlikten bağımsız hale geldiği durumlarda daha belirgin olacağı kaydedilirken, belirsizliğin ticaret ve finansal ağlar aracılığıyla sınır ötesi etkileri tetikleyebileceği dile getirildi.
Raporda, hükümetlerin yüksek borç seviyeleri ve bunların hızlı bir şekilde artmasının küresel düzeyde hala sorun teşkil ettiği vurgulandı.
– “Gelişmiş ekonomilerin para politikasını gevşetmesi, gelişmekte olan pazarların üzerindeki baskıyı azaltabilir”
Gelişmekte olan piyasaların nisan ayından bu yana dayanıklılığını sürdürdüğü belirtilirken, gelişmiş ülkelerin para politikasındaki gevşemenin, kısa dönemde bu pazarlar üzerindeki baskıyı hafifletebileceğine dikkat çekildi.
Ancak raporda, ticaret politikaları ve jeopolitik belirsizliklerin artışı ile Çin’deki büyüme görünümündeki yavaşlamanın, gelişen piyasalarda finansal istikrarı koruma çabasını zorlaştırabileceği vurgulandı.
Ticaret kısıtlamaları ve jeopolitik gelişmelerin şirketler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine değinilirken, ticari gayrimenkul sektöründeki baskıların hala sürdüğü ifade edildi.
Küresel bankacılık sektörünün güçlü sermaye ve likidite tamponları ile direncini koruduğunu, bazı kredi türleri için batık kredi oranlarının arttığına karşın genel varlık kalitesinin önemli ölçüde kötüleşmediğine dikkat çekildi. Bununla birlikte, faiz indirimlerinin bankaların karlılığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği belirtilmektedir.
Sermaye piyasaları faaliyetlerindeki yapay zeka kullanımının, banka dışı finansal kuruluşların büyümesine daha fazla katkıda bulunabileceği ifade edilirken, yapay zekanın potansiyel risklerine de dikkat çekildi.
– “Politika yapıcılar kırılganlıkları azaltmak için teşebbüs etmelidir”
Raporda, kısa vadeli finansal istikrar risklerinin kontrol altında görünse de, finansal sistemdeki hassasiyetlerin arttığı belirtildi ve politika yapıcıların bu kırılganlıkları sınırlamak için gerekli adımları atması gerektiği ifade edildi. Merkez bankalarının para politikasının herhangi bir veri setine aşırı tepki vermemesinin belirsizliği azaltmaya katkıda bulunacağı vurgulandı. Ayrıca birçok ülkenin borçlarının pandemi öncesi seviyelerin üstünde olduğu için mali düzenlemelere gidilmesi gerektiği ifade edildi.
Raporda, borç birikiminin devam etmesi ve artan ekonomik belirsizliklerin, makro ihtiyati politika çerçevesini güçlendirme ihtiyacını gündeme getirdiği açıklandı. Şirketlerin ve ticari gayrimenkul sektöründeki zayıflıkların izlenmesi için sürekli bir dikkat gerektiği vurgulanırken, stres testleri ve risk yönetiminin önemine de işaret edildi.
