Her yıl 10-16 Mayıs tarihleri arasında kutlanan Dünya Engelliler Haftası, sadece engelli bireylerin hakları değil, aynı zamanda bu bireylerin ailelerinin karşılaştığı zorlukları da gündeme getiriyor. Bu bağlamda, engelli çocuğa sahip annelere sağlanan erken emeklilik hakkı, toplumun dikkatini çeken önemli bir düzenleme olarak öne çıkıyor. 2008 yılı itibarıyla yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, annelere prim gün sayısı eklenmesi ve emeklilik yaşında indirim gibi avantajlar sunuyor.
Erken Emeklilik Hakkı Hangi Şekilde İşliyor?
Engelli çocuğa sahip anneler için sunulan erken emeklilik imkanı, önemli bir sosyal destek mekanizması olarak dikkat çekiyor. Bu çok önemli bir fırsat, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında sigortalı annelere tanınmaktadır. Engelli çocuğu bulunan anneler, her 360 gün çalıştıklarında 90 gün ek prim kazanma şansına sahip olabiliyor. Böylece anneler, yılda toplamda 450 gün çalışma süresi hesabıyla emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını daha kısa sürede tamamlayabiliyor.
Örneğin, 2008 yılından sonra çalışmaya başlayan bir anne, toplamda 5940 prim gününü tamamladığında 1485 gün ekstra prim kazanarak 7425 güne ulaşır. Bu çerçevede, normalde 58 yaşında emekli olması gereken anne, yaklaşık 4 yıl erken emeklilik hakkına sahip olur.
Kimin İçin Geçerlidir?
Bu erken emeklilik hakkı, yalnızca aşağıda belirtilen gruplarda yer alan kadınlar için geçerlidir:
- 4/a (SSK) kapsamında çalışan kadınlar
- 4/b (BAĞ-KUR) kapsamında çalışan kadınlar
- 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan memurlar
- İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen kadınlar
Başvuru Süreci
Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyen annelerin, çocuklarının “başkasının sürekli bakımına muhtaç” olduğunu gösteren bir sağlık raporu alması gerekmektedir. Bu rapor, SGK bünyesindeki sağlık kurulları tarafından düzenlenmektedir. Uygun raporu alan kadınlar için başvuru süreci aşağıda belirtilen adresler üzerinden gerçekleştirilebilir:
- SSK ve BAĞ-KUR’lu anneler: Son çalıştıkları iş yerinin bağlı olduğu SGK il müdürlüğüne veya merkezine başvurabilirler.
- Memur anneler: Çalıştıkları ilin SGK müdürlüğüne başvurarak işlemlerini başlatabilirler.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Erken emeklilik hakkı, 2008 yılı öncesindeki çalışma sürelerini kapsama alanı dışında bırakmaktadır. Bunun yanında, rapor emeklilik zamanı beklenmeden alınabilir. Çocuğun engelli olduğu süre boyunca ilgili prim günleri eklenmektedir. Ancak, çocuk evlendiği takdirde bu hak sona ermektedir. Engel durumu değişirse, engelin devam etmesi halinde hak devam etmektedir. Ayrıca, evlat edinilen çocuklar için de bu hak uygulanabilir, fakat velayetin anneye ait olması gerekmektedir. Eğer velayet baba veya çocuk devlet kurumunda yatılı bakım alıyorsa, bu hak kullanılamamaktadır. Ayrıca, polis veya asker olan anneler, hem bu haktan hem de diğer sosyal yardımlardan faydalanabilmektedir.
Kaynak: Haber Merkezi
