Sporun Birleştirici Gücü ve Sports Washing
Sporun birleştirici gücü tartışılmaz bir gerçektir. Tribünlerde farklılıklar kaybolur ve herkesin ortak hedefi kazanmak olur. Ancak son yıllarda, sporun bu birleştirici özelliği, bazı ülkeler tarafından siyasi imajlarını güzelleştirmek amacıyla bir araç olarak kullanılmaya başlandı. Bu stratejiye ise sports washing adı verilmektedir.
Sports Washing Nedir?
Sports washing, insan hakları ihlalleri ve otoriter politikalarıyla bilinen ülkelerin, büyük spor organizasyonlarına ev sahipliği yaparak veya ünlü spor kulüplerine yatırım yaparak dünya kamuoyunun dikkatini olumlu yöne çekmeye çalışmasıdır. Bu stratejinin temel amacı ise eleştirilerin üstesinden gelmek ve “daha modern, daha açık, daha medeni” bir imaj oluşturmaktır.
Suudi Arabistan’ın Spor Yatırımları
Bu stratejinin en gözde uygulayıcılarından biri kuşkusuz Suudi Arabistan’dır. Kadın hakları, ifade özgürlüğü, işkenceler ve infazlarla anılan bu ülke, son birkaç yılda spor alanına milyarlarca dolar yatırarak oldukça farklı bir hikaye anlatma çabası içerisine girmiştir.
- Formula 1: Suudi Arabistan, 2021 yılından itibaren Cidde’de Grand Prix düzenliyor. Pist oldukça lüks ve gösteriş dolu, ancak yarışların arkasındaki gerçekler hâlâ karanlık kalmaya devam ediyor.
- LIV Golf: PGA Tour’a rakip olarak ortaya çıkan bu yeni golf ligi, Suudi kamu fonları tarafından kurulmuştur. Birçok ünlü golf oyuncusu yüksek ücretlerle bu lige transfer edilmiştir.
- Newcastle United: 2021 yılında İngiliz futbol kulübü Newcastle, Suudi Arabistan’nın kamu yatırım fonu tarafından satın alındı. Taraftarlar bu durumdan memnun olsa da, tüm mesele yalnızca skor değil, daha derin bir anlam taşımaktadır.
- Cristiano Ronaldo ve Diğer Yıldızlar: Ronaldo’nun Al-Nassr’a transferi bir dönüm noktasıydı. Ardından Benzema, Neymar ve Mané gibi diğer ünlü futbolcular da Suudi Arabistan ligine katılmıştır. Bu durum, Suudi Arabistan’ın futbolu yalnızca oynamakla kalmayıp, aynı zamanda satın aldığı anlamına gelmektedir.
Eleştirilerin Göz Ardı Edilmesi
Uluslararası medya, bu büyük yatırımların arkasındaki motivasyonları sorgulasa da pek çok büyük marka ve sporcu bu konuda sessiz kalmayı tercih etmektedir. Zira bu işin sonunda devasa paralar bulunmaktadır ve spor dünyasındaki birçok aktör, “Politika karışmasın” diyerek bu sürece dahil olmaktadır.
Ancak şu unutulmamalıdır ki; sporu siyasetten tamamen ayırmak sadece bir hayalden ibarettir. Zira büyük spor organizasyonları aynı zamanda büyük diplomatik ve ekonomik araçlar olarak da işlev görmektedir.
Gerçek Değişim mi, Kozmetik mi?
Elbette Suudi Arabistan’da bazı şeyler değişmektedir. Kadınlar artık stadyumlara girebiliyor, çeşitli konserler düzenlenmekte ve sinemalar açılmaktadır. Ancak bunlar kalıcı ve yapısal reformlar mı, yoksa sadece bir vitrinden ibaret mi? Eğer bu açılımlar yalnızca bir PR çalışmasının parçasıysa, bu bir illüzyon olmaktan öteye geçmeyecektir. İlerleme, yalnızca dış dünyaya ne gösterdiğinizle değil, içeride neyi değiştirdiğinizle de ölçülmelidir.
Sports washing, günümüzdeki en sofistike propaganda yöntemlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Spor aracılığıyla gerçekleri perdelemek mümkün olsa da, unutulmamalıdır ki parıltılı st
