2020 yılında, İzmir’deki Döngü Kooperatifi ile bir enstitü, Anadolu’nun anavatanı olduğu liflik keten genotiplerinin yeniden canlandırılması ve bu alanda gelir getirici faaliyetlerin oluşturulması amacıyla bir proje başlattı. Bu proje, yerel tarımın desteklenmesi ve sürdürülebilir ürünlerin elde edilmesi için önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Projenin bir parçası olarak, enstitü uzmanları 1948 yılında Kars’ın Sarıkamış ve 1998 yılında Kocaeli’nin Kandıra ilçelerinden alınan keten genleri üzerinde ıslah çalışmaları gerçekleştirdi. Bu çalışmalar sonucunda, Ege Bölgesi’nde yetişebilecek, kuraklığa dayanıklı, lif ve yağ oranı yüksek iki yeni keten tohum türü olan Efe35 ve Cemre35 geliştirildi.
Bu geliştirilen tohumlar, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü tarafından tescillendi. İlgili tohumlar, Menemen ve Tire ilçelerinde toplam 14 dönümlük alanda ilk kez ekim alanına yerleştirildi ve çiçek açtı. Ekim yapılan bu tescilli ürünlerin mayıs ayında hasadının yapılması planlanıyor.
Enstitünün Yağlı Tohumlar Şube Şefi Dr. Ayşegül Altunok Memiş, Anadolu topraklarındaki binlerce tohum materyalini Ulusal Tohum Gen Bankası’nda muhafaza ettiklerini belirtti. Bu kapsamda geliştirilen tohumlarla ilgili açıklamalarda bulunan Memiş, ürünlerin ortalama 150 ila 180 kilogram dekara verim sağladığını ifade etti.
Memiş, “Aynı zamanda lifli ketenlerde hasat dönemleriyle bağlantılı olarak hem tohum hem de lif elde edebilme seçeneğimiz var. Bu durum, üreticilerin hem tohumdan hem de bitkinin saplarından faydalanabilmesini sağlıyor” diyerek, bu krmızı alternatiflerin değerini bir kez daha vurguladı.
Dr. Memiş, kasım ayında ektikleri bu iki türün gelişiminin iyi olduğunu, ortalama 1 metre bitki boyuna ve 70-80 santimetre uzunluğunda teknik saplara ulaşacağını aktardı.
Döngü Kooperatifi Başkanı Zeynep Derece ise keten bitkisinin lif ve tohumlarının sanayide kullanılması için çeşitli girişimlerde bulunduklarını ifade etti. Tire’de kadınlara yönelik keten bitkisi hakkında eğitim verdiklerini ve çeşitli projeler yürüttüklerini de sözlerine ekledi. Derece, “Kadının güçlenmesiyle bölge güçlenir. Bütün çalışmalarımızda kadınları güçlendirmek ve ketenin bu güçlenmedeki fonksiyonunu öne çıkarmak üzerine çalışmalar yapıyoruz.” dedi.
Bu şekilde gerçekleştirilen projeler, hem yerel kadınların ekonomiye katılımına katkı sağlamakta hem de geleneksel tarım ürünlerini modernize ederek bölgesel kalkınmayı
