ABD ve ticari partnerleri arasındaki tarife restleşmeleri, küresel ticaretin seyrine dair belirsizlikler yaratmaya devam ediyor. Öncelikle, ABD Başkanı Donald Trump‘ın açıkladığı “karşılıklılık esaslı” tarifelerin ardından Çin, ABD’nin bu tarifelere karşı bir hamle yaparak bazı nadir toprak elementlerinin ihracatını kısıtlama kararı almış durumda. Bu ticaret savaşlarının ardından, Çin Ticaret Bakanlığı, önemli nadir toprak elementlerinden oluşan 7 kategori ile 4 Nisan’dan itibaren ihracat kontrolü uygulayacağını açıkladı.
Belirtilen bu nadir toprak elementleri arasında samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve bunların alaşımları yer almakta. Çinli tedarikçiler, bu elementlerin ihracatını ancak hükümet izni ile gerçekleştirebilecek. Bunun yanında, Çin gümrük yetkilileri, içeriğinde söz konusu kısıtlanmış elementlerin bulunduğuna dair şüphe doğuran sevkiyatlara el koyma yetkisine de sahip olacaktır.
Küresel Çip Üretim Tedarikinde Sıkıntılar Başlayabilir
Çin, küresel bazda bu elementlerin arzının büyük bir kısmını kontrol etmesi nedeniyle bu ihracat kısıtlamalarını, stratejik bir ekonomik koz olarak kullanma niyetinde olduğunu açıkça ortaya koydu. Nadir toprak elementleri, silah sistemleri, yüksek performanslı motorlar, nükleer reaktörler, elektronik ve optik donanımlar, uzay araçları, tıbbi görüntüleme makineleri, bataryalar, yakıt hücreleri gibi çok çeşitli ürünlerde kullanılmaktadır. Dolayısıyla, bu durumun, yüksek teknoloji ürünlerinin küresel tedarik zincirinde ciddi etkilere yol açabileceği öngörülmekte.
Çin’in nadir toprak elementleri ihracatını kısıtlama kararı, ABD’nin Donald Trump yönetiminin, Çin’e ek olarak %34 gümrük tarifesi getirme planları açıklandığı anda gelmiştir. Uzmanlar, bu gibi adımların ticaret savaşının yeni bir cephesini açtığını ve yüksek teknoloji ürünlerinin tedarikinde belirsizlik yaratarak durumun daha karmaşık hale geleceğini belirtmektedir.
Samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum ve itriyum gibi önemli metaller, özellikle savunma sanayii, elektronik ve yenilenebilir enerji sektörlerinde son derece kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca, bu metaller cep telefonları ve elektrikli araç gibi ürünlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Çin’in bu ihracat kısıtlamalarının küresel çip üretim tedarikini de zarara uğratabileceği düşünülüyor. Öte yandan, Çin, Trump yönetiminin %50 ek gümrük tarifesi getirme tehdidi karşısında geri adım atmayarak kendi çıkarlarını korumak adına kararlı tedbirler alacağını da duyurdu.
Nadir Metaller Çin İçin Önemli Bir Koz Niteliğinde
Asya Piyasaları Uzmanı Süleyman Mete Özbalaban, bu nadir metallerin, Çin için stratejik bir güç unsuru olduğunu ifade etmiştir. Özbalaban, Çin’in bu metallerin ihracatını müzakerelerde koz olarak kullanmayı tercih ettiğini ve ihracatı tamamen durdurma yerine sınırlamalar getirerek ilişkilerin daha da kötüleşmesini istemediğini vurgulamıştır.
Özbalaban ayrıca, ABD ve Japonya’nın nadir metaller konusunda alternatif tedarik kaynakları arayışına girdiğini belirtti.
