İzmir’de toplu taşıma araçlarında öğrenci indiriminden faydalanmak amacıyla uygulamaya konulan “30 yaşından gün almama” şartı, ayrımcılık olarak nitelendirildi. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), bu uygulama nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne toplamda 204 bin 285 lira idari para cezası kesti.
TİHEK: Yaş Temelinde Ayrımcılık Yapıldı
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, 17 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleştirdiği toplantıda “İzmir’im Kart Yönetmeliği”nde bir değişiklik yaparak öğrenci indirimlerinden yararlanabilmek için 30 yaş sınırı getirdi. Bu durum, 34 yaşındaki üniversite öğrencisi M.R.Y. için bir mağduriyet yarattı. M.R.Y., söz konusu sınırlamanın kendisini nasıl etkilediğini açıklayarak mağduriyetinin ortadan kaldırılması amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne başvurdu, ancak olumsuz bir yanıt aldı. Bunun üzerine, durumu Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) taşıdı.
TİHEK, durumu incelemeye aldı ve belediyenin, “30 yaş üstü kişilerin aktif çalışma hayatına dahil olabileceğini” ve yalnızca indirimli ulaşım hakkından yararlanmak için eğitim hayatını sürdürenlerin kamuya ek yük getirdiği savunmasıyla haklı çıkmadığını belirtti. TİHEK, yaş temelinde doğrudan ayrımcılık yapıldığı sonucuna vararak, belediyeye para cezası uyguladı.
“Eşitlik İlkesi İhlal Edildi”
TİHEK tarafından alınan kararda, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden eşit şekilde yararlanmanın yaş nedeni ile engellenemeyeceği vurgulandı. Belediye tarafından gerçekleştirilen bu düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtildi. Böylelikle, yaş nedeniyle belirli bir gruba yönelik yapılan ayrımcı uygulamanın kabul edilemeyeceği net bir şekilde ifade edildi.
Bu olay, toplu taşıma hizmetlerine erişim konusunda yaşa dayalı kısıtlamaların, bireylerin haklarını nasıl etkileyebileceğine dair önemli bir örnek teşkil ediyor. Belediyenin, belirli bir yaş grubundaki bireylere yönelik uyguladığı bu kısıtlama, sadece bir iki kişinin değil, İzmir genelindeki birçok bireyin ulaşım haklarını da olumsuz etkilemiş durumda. Öte yandan, TİHEK’in, bu tür ayrımcı uygulamalara karşı hassasiyet göstermesi ve ilgili idari para cezasını uygulaması, gelecekte benzer durumların yaşanmasını engelleme açısından yürütülen insan hakları mücadelesinin önemli bir parçasını oluşturuyor.
Sonuç olarak, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı “30 yaş sınırı” uygulaması, yalnızca bu belediye için değil, Türkiye genelindeki diğer belediyelere de örnek teşkil etmesi açısından dikkat çekicidir. Eşitlik ilkesinin ihlali olarak tanımlanan bu uygulama, hem bireylerin haklarının korunması açısından hem de toplumsal adaletin sağlanması bakımından büyük önem arz etmektedir.
Kaynak: Anadolu Ajansı
