Bosna Hersek Savcılığı, yerel medyada yer alan haberlere göre, “anayasal düzeni tehdit etmek” suçlamasıyla, Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik, RS Başbakanı Radovan Viskovic ve RS Ulusal Meclisi (NSRS) Başkanı Nenad Stevandic’in gözaltına alınması için talimat vermiştir. Bu karar, Bosna Hersek’in siyasi ortamını derinden sarsan önemli bir gelişme olarak öne çıkmaktadır.
Savcılığın gözaltı kararını, Bosna Hersek polis teşkilatına ve RS İçişleri Bakanlığına ilettiği bildirildi. Öte yandan, bu durumun daha da karmaşıklaşmasına neden olan bir olay da, bugün NSRS’de yeni bir sözde anayasa yapılması için düzenlenecek olan oturumdur. Bu oturum, özellikle Dodik’in ayrılıkçı tutumlarını pekiştiren ve ülkenin bütünlüğüne zarar veren bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Bosna Hersek Mahkemesi, daha önce Dodik hakkında “Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı” gerekçesiyle 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermişti. Bu ceza, Dodik’in uluslararası topluluk ve ülke içindeki siyasi ortam üzerindeki etkilerini sorgulanır hale getirmiştir. Mahkeme kararının hemen ardından, NSRS’de yapılan bir oylama ile Bosna Hersek’in devlet kurumları olan Bosna Hersek Yüksek Yargı ve Savcılık Konseyi (VSTV), Bosna Hersek Savcılığı, Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek Araştırma ve Koruma Ajansı’nın (SIPA) RS entitesindeki faaliyetleri yasaklanmıştır. Bu durum, ülkedeki hukukun üstünlüğü ilkesine ciddi bir darbe vurduğu düşünülmektedir.
Milorad Dodik, RS Başkanı olarak, ülke anayasasına aykırı olan kararları imzaladığını açıklayarak, sözde yasaların yürürlüğe girmesinin ardından mahkeme ve savcılığın çağrılarına cevap vermeyeceğini ve RS polisi tarafından korunacağını belirtmiştir. Bu açıklama, Dodik’in durumu daha da gerilimli hale getirmiş ve iç siyasette büyük bir tartışma yaratmıştır.
Ulusal medyada, Dodik ve NSRS’den gelen bu kararlar “darbe” olarak nitelenirken, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu kararları iptal etmiş olması, hukukun üstünlüğü açısından önemli bir gelişmeyi ortaya koymaktadır. Bu mahkeme kararı, Dodik ve müttefiklerinin hareketlerinin yasallığını sorgulamakta ve Sırp Cumhuriyeti’nin kendi anayasal düzeninin ne denli sorgulanabilir olduğunu göstermektedir. Bu durum, Bosna Hersek’in çok uluslu yapısı içerisinde gerginlik yaratma potansiyeline sahip olup, ülkenin siyasi istikrarını tehdit etmektedir.
