NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Bosna Hersek’teki Sırp Cumhuriyeti lideri Milorad Dodik’in ceza almasının ardından ülkede artan gerginlikten endişeli olduğunu ifade etti. Rutte, “Artık 1992 yılında değiliz ve o dönemde yaşanan güvenlik boşluğuna bir daha asla izin vermeyeceğiz.” şeklinde konuştu. Bu açıklama, başkent Saraybosna’da Başkanlık Konseyi üyeleri ile gerçekleştirdiği toplantının ardından düzenlediği ortak basın toplantısında geldi.
Rutte, NATO’nun Bosna Hersek ve çevresindeki barış, güvenlik ve istikrarı desteklemeye devam edeceğini vurguladı. “NATO, Bosna Hersek’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tam olarak desteklemektedir. Dayton Barış Anlaşması, bu ülkede barışın temel taşıdır ve bu anlaşmaya saygı gösterilmelidir.” diyerek, mevcut gerginliğin üstesinden gelmenin önemini belirtti.
Güvenlik durumuyla ilgili kaygılarını dile getiren Rutte, “Biz buradayız. Uluslararası toplum, NATO da dâhil, güçlü desteğimizi sürdürmeye kararlıdır.” ifadeleriyle, Bosna Hersek’in güvenliğini tehdit eden her türlü eylemden kaçınılması gerektiğini vurguladı. Rutte, “Barış anlaşmasının zorlanması, ülkenin ulusal kurumlarını zayıflatacak bir eylem olarak kabul edilemez.” şeklinde konuştu.
Siyasi Liderlerin Sorumluluğu
Rutte, Bosna Hersek Devlet Başkanlık Konseyi üyelerine hitaben, “Sizler, Bosna Hersek’in istikrarı için sorumluluk alacak tek otoritesiniz. Bu durumu düzeltmek için artık harekete geçmelisiniz. Siyasi liderlerin, üzerlerine düşeni yapmaları elzemdir. Bu tür bir uzlaşma ve kararlılığın tüm bölgeye fayda sağlayacağını düşünmekteyim.” dedi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı ve Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic, ülkedeki farklı bakış açılarını ifade ederek, “Mevcut kriz tüm tarafları yıprattı, buna gerek yoktu. NATO ile ilişkilerimizi iyi tutmak istiyoruz.” şeklinde söyledi. Konseyin Boşnak üyesi Denis Becirovic, Rutte ile yapılan toplantının olumlu bir adım olduğunu vurguladı. Becirovic, “NATO, Bosna Hersek’teki güvenlik boşluğuna destek vermeyecek. Bu, bugünün en önemli mesajıdır.” diye ekledi.
Becirovic, Bosna Hersek’in 1992-1995 çatışmalarından bu yana en zorlu günlerini geçirdiğini ve uluslararası toplumun, özellikle de büyük güçlerin Bosna Hersek ve Sırp Cumhuriyeti üzerindeki eylemlerinden endişeli olduğunu ifade etti. Ayrıca, Moskova’nın bölgede istikrarsızlıktan sadece kazançlı çıkacağını belirtti.
Dodik’in Anayasa Dışı Eylemleri
Bosna Hersek Mahkemesi, Milorad Dodik hakkında “Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı” gerekçesiyle bir yıl hapis ve altı yıl siyasi yasak cezası vermişti. Mahkeme kararının hemen ardından, Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi’nde yapılan oylamada, Bosna Hersek’in devlet kurumlarının (Bosna Hersek Yüksek Yargı ve Savcılık Konseyi, Bosna Hersek Savcılığı, Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek Araştırma ve Koruma Ajansı) faaliyetleri, Sırp Cumhuriyeti içerisinden yasaklanmıştı.
Dodik, kararlarının anayasa dışı olduğunu savunarak, bu yasaların uygulandığı müddetçe mahkeme ve savcılığın çağrılarını dikkate almayacağını ifade etti. Bu durum, ulusal medyada “darbe” olarak nitelendirildi ve pek çok devlet adamı, sivil toplum kuruluşu temsilcisi ve
