Emtia piyasasında, Donald Trump’ın ABD’nin 47. başkanı seçilmesinin ardından dalgalanmalar ve ürün bazlı ayrışmalar devam ediyor. Özellikle tarım ürünleri bu dalgalanmalardan en fazla etkilenen sektörlerden biri. Tarım grubundaki ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanmaların arkasında iklim ve hava koşullarının etkisi önemli bir rol oynamakta.
Bu gelişmelerin sonucunda, ABD emtia borsası olan Intercontinental Exchange’de kakao fiyatları, ton başına 12,931 dolara yükselerek tarihi bir zirveye ulaştı. Kakao fiyatları yılın başından bu yana yüzde 200’ün üzerinde bir artış gösterdi. Bu durum, tarım ürünleri için arz yönlü endişelerin ve olumsuz hava koşullarının etkisinin arttığını gösteriyor.
Batı Afrika’daki kötü hava koşullarının mahsuller üzerinde yarattığı olumsuz etkilere ve küresel stoklardaki düşüşe bağlı olarak kakao fiyatlarında rekor fiyat artışları gözlemleniyor. Fildişi Sahili ve Gana’daki zayıf üretim, yıl genelinde kakao arzındaki endişeleri artırarak fiyatların yükselmesine önemli katkı sağladı. Analistler, 2024/25 sezonunda küresel kakao stoklarının açık vereceğini öngörüyor.
Fildişi Sahili’nde kakao ihracatçıları, kötü kalite kakao çekirdeklerini reddettiklerini belirtirken, bu durumun küresel kakao arzını olumsuz etkilemesi bekleniyor. Ülkede, kakao hasadındaki düşüş de fiyat artışlarına neden oluyor. Avrupa Parlamentosu’nun, orman alanlarına zarar verilerek üretilen bazı ürünlerin Avrupa Birliği’ne (AB) ithal edilmesini önleyecek yeni kuralları bir yıl ertelemesi, kakao fiyatlarındaki yükselişte etkili olduğu biliniyor.
Kakao fabrikaları zorluklarla karşı karşıya
Fildişi Sahili ve Gana’daki büyük kakao fabrikalarının artan tohum maliyetlerini karşılayamamaları nedeniyle üretimi kısma veya durdurma kararı almasından dolayı kakao fiyatları bu yıl üst üste rekor kırdı. Kakao arzındaki sorunların başlıca nedenleri arasında sürdürülen kuraklık ve şiddetli yağmur gibi kötü hava koşulları ile bitki hastalıkları yer almakta. Özellikle kakao ağaçlarının ölmesine neden olan CSSVD virüsü de üretimi olumsuz etkileyen önemli faktörlerden biri.
Fildişi Sahili’nde kakao satışlarındaki kısıtlamalar, arzın daha fazla sıkılaşacağı endişelerini artırmıştır. Ülkedeki kakao düzenleyicisi Le Conseil du Cafe-Cacao, işleme tesisi olmayan şirketlere ve ihracatçılara, kakao çekirdeklerini satın alma yetkisinin olmadığını bildirdi. Ayrıca, Batı Afrika’da başlayan Harmattan rüzgarlarının kakao hasadına yönelik tehdit oluşturması, teslimat miktarlarının azalması da fiyat artışına yol açtı.
Gana’nın kötü hasadı sonucunda, 350 bin ton kakao çekirdeği teslimatını gelecek sezona ertelemeyi planladığı haberinin de fiyatları yükselten bir diğer unsur olduğu belirtildi. Ülkenin kakao üretiminin, iklim değişikliği kaynaklı olumsuz hava koşulları, bitki hastalıkları ve kakao çiftliklerinin yasa dışı altın madenciliği ile değiştirilen alanlar nedeniyle azaldığı gözlemleniyor.
Yanı sıra, Ganalı çiftçilerin kakao çekirdeklerini komşu ülkelere kaçırarak daha yüksek kazanç elde etme çabaları da fiyat artışlarını destekleyen ayrıntılardan biri. Batı Afrika’daki yağışların yetersizliği, kakao üretim endişelerine neden olmaya devam ediyor.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, kakao fiyatlarında son dönemde yeniden bir yükseliş eğiliminin olduğunu belirtti. Kakao fiyatlarının yıl önce ve bu yılın başında ciddi bir art
